piątek, 25 stycznia 2019

SYN CYRKU John Irving

"Przychodzi taki moment, kiedy trzeba się puścić.
W takim momencie jesteś panem swego losu.
W takim momencie wszyscy wędrują po niebie."


Niewątpliwie na książkę trzeba przeznaczyć sporo czasu, jednak warto to zrobić, bo fantastycznie się ją poznaje, zapewnia ciekawą intelektualną rozrywkę, daje zajmujący materiał do przemyśleń i pozostawia z poczuciem satysfakcji czytelniczej. Jednocześnie nie będę ukrywać, że niektóre fragmenty historii nie potrafiły mnie tak intensywnie wciągnąć, jak zdecydowana większość powieści, ale wynikało to raczej z wchodzenia w tematykę nie zawsze pozostającą w sferze moich zainteresowań, przynajmniej na tyle, aby mocno się w nią zagłębiać. John Irving kolejny raz zachwyca czytelnika bogactwem mistrzowsko przeplatających się wątków, z jednej strony sprawiających wrażenie wzajemnie niepowiązanych, a z drugiej zgrabnie zazębiających się. Autorowi płynne przejścia wychodzą w tak naturalny sposób, że pozwalają wychwycić każdą perspektywę, aspekt, niuans.

Zapraszani jesteśmy na wycieczki w różnorodne sfery ludzkiej egzystencji. Właśnie człowiek, jego złożona natura, nieuchwytne definiowanie, niejednoznaczne przyporządkowanie, stają się bazą do niepowierzchownych analiz obyczajowych klimatów, tym cenniejsze, że pozbawione zaszeregowania, oceniania i osądzania. Biegle przenosimy się od seksualnych sfer do religijnych podstaw, od inności do tolerancji, od poszukiwań tożsamości do dostrzegalnych anomalii. Interesująco ukazano podłoże dualizmu osobowości, niedopasowanie, rozdarcie, niemoc przenikania mentalnych barier. Cyrk odnoszący się do centrum rozrywki i jednocześnie analogia do biegu życia, karłowatość w ujęciu fizycznej odmienności, tak absorbująca uwagę głównego bohatera, oraz karłowatość duszy człowieka, psychicznych niedyspozycji i słabości. Bliźnięta poruszający się po różnych ścieżkach życia, wykazujący się wyjątkową wrażliwością lub obojętnością, dokonujący trudnych wyborów, ponoszący ich konsekwencje. Podwójność wyrażona w iluzji filmów kryminalnych, fikcyjnych scenariuszach zdarzeń, zderzająca się z rzeczywistością, faktami związanymi z działalnością seryjnego mordercy. Nie wspominając już o mieszance męskich i damskich pierwiastków umieszczonych w jednym ciele.

Spoglądamy na kondycję współczesnego świata, symptomy spłyconego i pospiesznego życia, implikacje powszechnych migracji, miejsce jednostki w społeczeństwie, globalny i lokalny patriotyzm. Interesujące i cenne spostrzeżenia, tym bardziej, że książka napisana ćwierć wieku temu staje się źródłem porównań i analogii. Przekonuje obraz otwartości na świat, krajobrazy, kultury, tradycje, a równolegle pogubienie w tożsamości, jednolitości i równoważności. Kluczowa postać powieści, Farrokh Daruwall, lekarz ortopeda, scenarzysta filmowy, badacz genetycznych uwarunkowań karłowatości, nieustannie przerzuca pomosty między Bombajem o Toronto, orientalnym a zachodnim klimatem, świadectwami bogactwa i biedy. Chciałby w każdym z tych miejsc cieszyć się całkowitą akceptacją, zrozumieniem i docenieniem. Irving skonstruował skomplikowane portrety postaci, wyraziste i przekonujące, potrafiące zaskoczyć, zdumieć i zaszokować. Negatywne cechy przeplatają się z pozytywnymi, heroiczne czyny z tchórzliwymi, zaś słodkie smaki życia z gorzkimi. Swobodnie zanurzamy się w barwnych opisach miejsc, ludzi i zdarzeń, w kolażu ludzkich emocji i pragnień, poddajemy atmosferze kryminalnej intrygi będącej spoiwem fabuły. Kontrastowo, kontrowersyjnie, czasem absurdalnie i dziwacznie, ale również komicznie, groteskowo i ironicznie. Zerknijcie do moich wrażeń po przeczytaniu: "Aleja tajemnic", "Świat według Garpa", "Jednoroczna wdowa", "Czwarta ręka" i "Uwolnić niedźwiedzie".

4.5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura współczesna, 824 strony, premiera 05.09.2017 (1994), tłumaczenie Zbigniew Batko
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Prószyński i S-ka.

40 komentarzy:

  1. Trochę gruba i nie koniecznie w moim klimacie 😉 ale może być fajna....

    OdpowiedzUsuń
  2. Jeżeli chodzi o tego autora to nie miałam jeszcze przyjemności czytać żadnej z jego książek. Ale od dłuższego czasu mam go gdzieś z tyłu głowy i w końcu kiedyś po niego sięgnę.

    OdpowiedzUsuń
  3. Gdyby wpadła mi ręce, chętnie bym przeczytała. Lubię, gdy książki poruszają takie tematy, przeraża mnie tylko ta ilość stron, bo ostatnio brak czasu na czytanie doskwiera aż nadto :)

    OdpowiedzUsuń
  4. A do przeczytania skoro to literatura współczesna ...

    OdpowiedzUsuń
  5. Nie przepadam za takimi "tomiskami", ale może warto się przekonać... :)

    OdpowiedzUsuń
  6. 824 strony robi wrażenie :) Ale jeśli lektura wciągnie, to nawet tyle stron jest nie straszne :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Kurcze i teraz mam dylemat. Z opisu mi się bardzo podoba, ale ta ocena 4,5/6. to raczej zniechęca.....

    OdpowiedzUsuń
  8. Tym razem niestety nie dla mnie. I już nawet nie chodzi o objętość, a o fabułę. Ten tytuł odpuszczam.

    OdpowiedzUsuń
  9. Prawie 1000 stron... Nie przestajesz mnie zadziwiać... :)

    OdpowiedzUsuń
  10. Fajnie że trafilam na Twoją recenzję, bo o tym autorze ostatnio myślałam. Chociaż ten tytuł zapowiada się na prawdę ciekawie to jednak wybiorę coś cieńszego może Czwartą rękę. Czytałaś?

    OdpowiedzUsuń
  11. Z wielką ciekawością przeczytam tę książkę. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  12. Ładny grubasek, jednak na razie nie znajdę dla niej czasu ;)

    OdpowiedzUsuń
  13. Zapowiada się ciekawa i naprawdę długa lektura!

    OdpowiedzUsuń
  14. Chyba zbyt skomplikowane ma mój obecnie wyjałowiony macierzyństwem mózg. Kiedyś z takimi książkami dawałam radę. Oby ten czas wrócił.

    OdpowiedzUsuń
  15. Naprawdę zapowiada się fajnie ale jednak za gruba dla mnie w najbliższym czasie

    OdpowiedzUsuń
  16. O tym autorze słyszałam co nieco dobrego, ale raczej nie mam ochoty na jego twórczość.

    OdpowiedzUsuń
  17. Ćwierć wieku napisana temu ? Ciekawie ją przeczytać i porównać z obecnymi czasami...
    KrytynaB.

    OdpowiedzUsuń
  18. Nie znam tego autora, a książka wydaje się być ciekawa, ale nie w moim guście.

    OdpowiedzUsuń
  19. Twórczość Autora dopiero przede mną!

    OdpowiedzUsuń
  20. Uwielbiam takie książki, które wnoszą coś do naszego życia, pozostawiając po sobie ślad na długo.

    OdpowiedzUsuń
  21. Z recenzji książka zapowiada się bardzo interesująco. Może uda mi się ją kupić w najbliższym czasie.

    OdpowiedzUsuń
  22. Z recenzji wnioskuję, że przy książce trzeba się naprawdę mocno skupić. Powiem szczerze, że chętnie bym kiedyś przeczytała intrygującą książkę, ale nie wiem czy moje wieczne zmęczenie i brak czasu na to pozwolą. Nie mniej jednak recenzja bardzo zachęcająca i jak zwykle napisana przez mistrza

    OdpowiedzUsuń
  23. Recenzja bardzo zachęcająca, chociaż dla nie książka pewnie byłaby do przeczytania w rok.. Zupełnie nie mogę zabrać się za czytanie, chroniczny brak czasu :)

    OdpowiedzUsuń
  24. Czytałam dotąd tylko jedną książkę Irvinga, "W jednej osobie" i lektura była bardzo przyzwoita, chociaż jakoś do tego autora nie wróciłam. Ta pozycja wydaje się poruszać ciekawe problemy (choć trochę podobne, co "W jednej osobie"). Jeśli się kiedyś na nią natknę, być może przeczytam ;)

    OdpowiedzUsuń
  25. Zaciekawiłas mnie. Jak zwykle :)

    OdpowiedzUsuń
  26. o widzisz. lektura skłaniająca do myślenia! też takie lubię, bo niekiedy kierują myślenie na inne tory. klaudia j

    OdpowiedzUsuń
  27. Bardzo inspirujące te wycieczki wgłąb ludzkiej osobowości. Brzmi fascynująco, przeczytam!

    OdpowiedzUsuń
  28. a autora neistety nie znam :) więc tym bardziej chetnie poznam jego twórczość :) klaudia j

    OdpowiedzUsuń
  29. Uwielbiam takie wielowątkowe powieści w których dodatkowo przewija się cały wachlarz różnych ludzkich typów charakterów

    OdpowiedzUsuń
  30. Klimat książki zupełnie nie mój, ale bardzo podoba mi się sposób, w jaki napisałaś recenzje :)

    OdpowiedzUsuń
  31. Literatura współczesna to dla mnie :-)
    Widzę , że nawet skomplikowana...

    OdpowiedzUsuń
  32. Ilość stron trochę mnie jednak przeraża... ;p

    OdpowiedzUsuń
  33. Ciekawa książka, już sama okładka bardzo mi się podoba :)

    OdpowiedzUsuń
  34. Długo by mi zeszło z tą książką, ale zapowiada się bardzo ciekawie!

    OdpowiedzUsuń
  35. Bardzo wymagająca lektura, ale bardzo warta przeczytania.

    OdpowiedzUsuń