ZDOBYWCY Roger Crowley 302/2016

"Nasze dumnie rozpostarte żagle dzień i noc niczym chmury szły swoim kursem, chyżo niczym gwiazdy, tnąc szalejące fale."

Bardzo ciekawie przedstawione kompendium wiedzy o zdobywaniu przez Portugalczyków Oceanu Indyjskiego, od tysiąc czterysta osiemdziesiątego trzeciego do tysiąc pięćset piętnastego roku. Książkę czyta się z zainteresowaniem i zaangażowaniem, wciągająca narracja, płynne wzbogacenie historycznych faktów licznymi cytatami, fragmentami dzienników i ilustracjami. Zgrabnie przybliżana koncepcja przyczyn wydarzeń, ich przebiegu i skutków. Wszystko czytelnie ze sobą powiązane, dostarczające szczegółowe informacje o tworzeniu globalnego portugalskiego imperium.

Doskonale odbieramy ducha podróżniczego, europejskiego pierwszeństwa w połączeniu ze sobą oceanów i położenia fundamentów pod globalną gospodarkę. Liczne wyprawy, którym przyświecał cel odnalezienia drogi do Indii wzdłuż wybrzeży Afryki, imperialny, religijny i gospodarczy charakter podbojów. Krucjaty pod hasłem walki z islamem, mesjanistycznych ambicji, wsparte pomocą duchową i fizyczną przez papieża, nabywanie praw do nowych lądów zagarniętych w imię Chrystusa, zdobycie niewolników, bogactw orientalnych, dóbr luksusowych, złota i wonnych korzeni, przełamania monopolistycznych cen innych, przeprowadzania badań etnograficznych, doskonalenie biegłości w sztuce rysowania map. To koniec izolacji Europy, kres wolnego handlu oceanicznego, wprowadzenie obcego pojęcia wód terytorialnych, zbrojnego kontrolowania stref wpływów politycznych. Panowanie na morzu i zapewnienie stałej obecności wyrażane poprzez portugalskie ambicje, pragnienie zdobycia podziwu w oczach całego świata katolickiego.

Interesująca opowieść o mistrzach poznawania tajemnic atlantyckich wiatrów, sztuki żeglowania na otwartym morzu, nienasyconym apetycie na morskie wyprawy i doskonałe wykorzystanie szans umacniania swoich pozycji. Podróże i ekspedycje przez dziesiątki tysięcy mil pociągające za sobą wiele cierpień i ofiar. Na próby stworzenia za morzami silnego państwa portugalskiego, składały się również haniebne działania, akty terroru, przerażające masakry, bezwzględne podporządkowywanie ludności lokalnej, narzucanie własnych praw. Początkowo rekonesans, stopniowo coraz lepsze zrozumienie specyfiki regionów, tworzenie przyczółków, handlowych faktorii, obronnych fortec, bezwzględne i brutalne zdobywanie miast, niejednokrotne ich niszczenie i palenie, wzdłuż wschodnich wybrzeży Afryki, zachodnich wybrzeży Indii, przy wejściu do Zatoki Perskiej i Morza Czerwonego. Uczestniczymy w bitwach morskich, opisanych z uwzględnieniem wszelkich detali, spoglądamy na mobilną potęgę morską, artylerie okrętowe czy karawele.

Otrzymujemy też fascynujący obraz Lizbony korzystającej na otwarciu szlaku do Indii i powiązań handlowych. Miasto egzotyczne, rozkwitające, dynamiczne, barwne, awanturnicze i gwarne. Zdecydowanie warto wybrać się w tę czytelniczą podróż, historycznymi śladami wspierania morskich podbojów przez królów Jana II Doskonałego i Manuela Szczęśliwego, oddanym ideom podboju i zaspokojenia ciekawości odległego świata, odkrywcom, zdobywcom, żeglarzom, wizjonerom, dyplomatom, uczonym i geniuszom taktycznym, takim jak Ferdynand Magellan, Vasco da Gama, Pedro Alvares Cabral, Alfonso de Albuquerque, Francisco de Albuquerque, Duarte Pacheco Pereira, Francisco de Almeida. A w tle ostra rywalizacja z Hiszpanią i Wenecją, szpiegowskie inicjatywy, wzajemne oskarżenia, oraz nieubłagany rytm wyznaczany przez monsun na Oceanie Indyjskim. Maleńka Portugalia staje się uznanym morskim mocarstwem, którego ekspansja owocuje rezultatami w postaci specyfiki ówczesnego i dzisiejszego świata.

4.5/6 - warto przeczytać
historia
data premiery: 04.10.2016

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Rebis. :)