PIERWSZE ZNAKI Genevieve von Petzinger

[PRZEDPREMIEROWO]

"Pod wieloma względami sztuka naskalna może być postrzegana jako szczytowy, końcowy produkt nowego sposobu postrzegania świata i istnienia w nim."

Kiedy zobaczyłam zapowiedź książki na stronie wydawnictwa, wiedziałam, że musi ona trafić w moje ręce, gdyż fascynująco będzie odkrywać najstarsze symbole świata, sięgać do źródeł ludzkiego języka, próbować je klasyfikować i interpretować. Moje przypuszczenia okazały się słuszne. Pełen energii, przystępny i wciągający styl narracji sprawia, że przygoda czytelnicza prezentuje się jako niezwykła podróż paleoantropologiczna.

Już od pierwszych zdań książki przekonujemy się, że eksploracja geometrycznych symboli, wychwytywanie regularności, dostrzeganie powtarzalnych zależności, może stanowić życiową pasję, ekscytujące wyzwanie i rozpalające wyobraźnię przeżycie. Autorka ciekawie ukazuje codzienność i niecodzienność badań naukowych, specyfikę zawodu i niepewność w wyjaśnianiu przyjmowanych hipotez uwarunkowaną dostępnością materiału obserwacyjnego.

Współczesny język pisany, tak zależny od pierwszych prób komunikacji graficznej, niosących przekazy tożsamości, świadomości własnego człowieczeństwa, kultury, tradycji, wierzeń, idei przynależności do wspólnoty, własności i złożonych pojęć. Pradziejowe malowidła i rzeźby naskalne, jaskinie pokryte rytami, wizerunkami ludzi i zwierząt, rysunkami niefiguratywne, jak kropki, krzyże, zygzaki, rzędy linii, trójkąty, prostokąty, owale, odsyłającymi do znaczenia wprost lub nie wprost.

Świadectwa zdolności umysłowych, poznawczych, twórczych, artystycznych, abstrakcyjnego myślenia, kreatywności, wrażliwości i zmysłu estetycznego człowieka paleolitu. Intrygujące zgłębianie psychiki naszych odległych przodków, wypełnione tajemnicami, niewiadomymi, domysłami, zachwytem, podziwem i zdumieniem. Obalanie starych i formułowanie nowych hipotez, wciąż naznaczonych spornością, wraz z odkrywaniem kolejnych śladów kreatywności ludzkiej ręki w opuszczonych i zapomnianych setki pokoleń temu grotach, pieczarach, odłupanych zrębem czasu skałach.

Europa, Afryka, Azja, a nawet Indonezja i Australia, stanowiska archeologiczne, odkrycia przedmiotów, które w ciągu ostatnich dwudziestu lat zmusiły do napisania na nowo historii pojawienia się współczesnego sposobu myślenia i rozprzestrzeniania się ludzi wraz z ich ideami. Dowody kładące kres wątpliwościom, czy ludzie żyjący sto tysięcy lat temu faktycznie mieli takie same umysły jak współcześni, w pełni zdolne do symbolicznego myślenia.

Autorce zdarzały się kilkakrotne powtórzenia informacji, wynikały one z podziału publikacji na rozdziały wpasowujące się w jednostkowe wykłady, jednak zhierarchizowane w systematyczny i uporządkowany sposób, a przy tym wychodzące z założenia, że nową wiedzę najlepiej zdobywać na bazie znanej i przypominanej. Zajmująca publikacja, podsumowanie badań doktoranckich, dobrze się czyta, a przy tym powstaje impuls do zwiedzenia jaskiń, w których samemu można przyjrzeć się najstarszym symbolom świata.

4/6 - warto przeczytać
literatura popularnonaukowa, 336 stron, premiera 21.03.2018, tłumaczenie Agnieszka Szurek
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego.