środa, 6 lutego 2019

JAK POWSTAŁ JĘZYK. HISTORIA NAJWIĘKSZEGO WYNALAZKU LUDZKOŚCI Daniel L. Everett

[PRZEDPREMIEROWO]

"Język nie jest instynktem opartym na przekazywanej genetycznie wiedzy... to wyuczona umiejętność." Philip Lieberman

Sięgając po książki popularnonaukowe, otrzymujemy sporo ciekawej wiedzy, lecz nie zawsze uda się w pełni satysfakcjonująco zagłębić w zagadnienia, które nas najbardziej interesują. I taki właśnie symptom pojawił się podczas spotkania z tą książką. Tak naprawdę, dopiero trzecia i czwarta część dostarczyły mi tego, czego oczekiwałam, ale miałam nadzieję, że bardziej szczegółowo zostanie to omówione. Początkowe części, traktujące o plemieniu Hominini i biologicznych przystosowaniach ludzi do języka, znane były mi już wcześniej, stąd jedynie wrażenie powtarzania wcześniej zdobytej wiedzy. Dopiero rozdziały przybliżające ewolucję formy i kulturową ewolucję języka, okazały się tym, czego chciałam się teraz dowiedzieć. Jednak publikacja warta uwzględnienia w planach czytelniczych, sympatycznie się w niej poruszamy, styl narracji przyjacielski, minimum koniecznego żargonu, łatwo zrozumiałego, szybko przyswajanego.

Podobały mi się luźne wprowadzenia do poruszanych tematów, trafnie przytaczane przykłady, klarownie naświetlające istotę zagadnień, oraz ciekawostki, anegdoty, cytaty, rysunki, ilustracje. Wszystko logicznie ułożone, interesująco zaprezentowane, i chociaż może razić wielokrotne powtarzanie kluczowych przesłań, zdarzały się nawet w tym samym akapicie, to zajmująco się je śledziło i łatwo opanowywało. Momentami miałam wrażenie, że to nie tyle pisemny wywód z cechami wykładu, a raczej prelekcja odczytywana przez czytelnika, co może okazać się dobrym prognostykiem rozumienia i wchłaniania przybliżanych informacji. Znajomość książki przyda się zwłaszcza osobom zaczynającym interesować się językoznawstwem, lub miłośnikom nauki języków obcych, gdyż daje szerszą perspektywę na historię największego wynalazku ludzkości.

Język jako zjawisko istnieje od sześćdziesięciu tysięcy pokoleń, oczywiście różni się liczbą narzędzi gramatycznych, ale zawsze pełni rolę służebną wobec kultury, która jak filtr odsiewa znaczenia, i kształtuje się pod wpływem psychologii. Język powstał w wyniku konwergencji ludzkiej inwencji, twórczego myślenia, historii, ewolucji fizycznej i poznawczej, zaś wynalazkami, które poprowadziły ludzi ku językom używanym dzisiaj, były najpierw ikony, a następnie symbole. Przyglądamy się ewolucji mózgu, aparatowi głosowemu i dowodom na obecność zdolności mówienia gatunków z rodzaju Homo, teorii stopniowego powstawania języka, badaniom natury języka, kwestiom powstania gramatyki, która pomogła udoskonalić znaczenie symboli, a nawet aspektom wyłapywania kontekstu, interpretacji, emocji, a także istocie zaburzeń językowych. Dobrym uzupełnieniem do tej publikacji będzie książka Genevieve von Petzinger "Pierwsze znaki".

4/6 - warto przeczytać
literatura popularnonaukowa, 416 stron, premiera 07.02.2019 (2017), tłumaczenie Adam Tuz
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Prószyński.

23 komentarze:

  1. ciekawa recenzja :) może kiedyś uda mi się wpaść na tą książke

    OdpowiedzUsuń
  2. Lubię od czasu do czasu sięgać po takie książki-ciekawostki. Zawsze można się czegoś ciekawego dowiedzieć, uzupełnić wiedzę, poszerzyć horyzonty

    OdpowiedzUsuń
  3. Och, coś zdecydowanie dla mnie! Uwielbiam słowa, języki, ogólnie taką tematykę :)

    OdpowiedzUsuń
  4. O tej książce dużo dobrego słyszałam. Ciekawią mnie takie naukowe tematy, szczególnie związane z etymologią.

    OdpowiedzUsuń
  5. Uwielbiam takie ciekawostki - najbardziej zapamiętałem te 60 tysięcy pokoleń :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Dawno nie czytałam niczego z kategorii popularnonaukowej, jako anglistka o tyle chętniej sięgnęłabym po tę książkę :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Odkrywanie potęgi języka i właściwa umiejętność posługiwania się nim to klucz do zrozumienia symboli. Jesteśmy ludźmi i warto docenić osiągnięcia plemienia Hominini. Z dużym zainteresowaniem sięgnę po tę pozycję. Dziękuję za tak ciekawą propozycję i recenzję. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  8. O, chętnie przeczytam. Język to ciekawe zjawisko antropologiczne. Wciąż zastanawiam się nad tym czy to on kształtuje rzeczywistość czy jednak rzeczywistość kształtuje język... :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Powiem ci, że do tej chwili jakoś niespecjalnie zawracałam sobie głowę kwestią języka. Wiadomo, jego znajomość jest potrzebna do komunikacji - im więcej jego odmian znamy, tym łatwiej porozumieć się z innymi ludźmi. Teraz poczułam mocną falę ciekawości. Dlatego, kiedy nadarzy się okazja, na pewno zapoznam się z tą publikacją. ;)

    OdpowiedzUsuń
  10. Taka książka jest z pewnością warta przeczytania. Jako ciekawostka dla każdego.

    OdpowiedzUsuń
  11. Dawno już nie sięgałam po tego typu książki

    OdpowiedzUsuń
  12. O, to coś dla mnie , chętnie przeczytam :-)

    OdpowiedzUsuń
  13. Mega interesująca książka. Bardzo pouczająca. Godna uwagi

    OdpowiedzUsuń
  14. kurcze nigdy nie zastanawiałem się nad tym zagadnieniem. Mądrze napisany post.

    OdpowiedzUsuń
  15. O, zdecydowanie dla mnie! Muszę mieć!

    OdpowiedzUsuń
  16. Oooo! Może nie aż tak bliskie mi tematy, ale myślę, że ta książka mogłaby mi się jednak spodobać :D Nauka to w końcu mój konik! :D

    OdpowiedzUsuń
  17. Nigdy nie zastanawiałam się nad tym tematem, książka była by dla mnie ciekawą lekturą

    OdpowiedzUsuń
  18. Hmmmm możliwe, że książka by mnie wciągnęła :)

    OdpowiedzUsuń
  19. Raczej nie będę czytać tej książki bo to nie książka kompletnie dla mnie, jednak wiem że wiele osób sięgnie po te książkę.

    OdpowiedzUsuń