GDY KOTA NIE MA MYSZY HARCUJĄ

CHARLES BUKOWSKI

"Rasa ludzka przecenia wszystko: swoich bohaterów, swoich wrogów, swoją ważność."

Podziwiam osoby, które mogą być tak wyjątkowo szczere wobec siebie samego i otaczającego świata, do bólu autentyczne w wypowiedziach, uczciwe wobec własnych wad, bezpośrednie w wytykaniu ich u innych, jak Charles Bukowski. Jeśli doda się genialny zmysł obserwacji, wyłapywanie najmniejszych drobiazgów, ale z zachowaniem proporcji znaczenia, to wówczas mam wrażenie, że czytam kogoś szalenie oryginalnego i nie do skopiowania. Dzienniki napisane w latach od tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego pierwszego do trzeciego, ciekawie się poznaje, chociaż to pierwsze zapiski należą do najbardziej wciągających i dających do myślenia. Później zdarzają się powtórzenia myśli i następuje lekkie rozmycie przesłań. 

Charles Bukowski pisze głównie dla siebie, twórcza aktywność nadaje sens codzienności, a w zasadzie nocnym spotkaniom z rozważaniami i spostrzeżeniami, jednak i czytelnik dużo zyskuje. Tematyka różnorodna, każdy znajduje punkt zaczepienia, wchodzi w sferę, o której dużo lub mało dotąd myślał, sprawdza, na ile zgadza się z autorem, w czym go rozumie, co sprawia, że chętnie z nim polemizuje. Bukowski trafia w sedno, bez owijania w bawełnę i zbędnego koloryzowania, bynajmniej nie ze zgrabnie podczepionymi niuansami. Czasem coś zgrzyta w odbiorze, nie ze względów językowych, ale dlatego, że treść wydaje się niewygodna, może nawet rani, jednak na tym właśnie polega między innymi jej urok, dotyka bolesnych ran, zmusza do rozrachunku będącego sporym wyzwaniem i nieprzyjemnymi podsumowaniami.

Ale są i momenty, kiedy duma rozlewa się w sercu, gdy bierze się pod uwagę, co już nam samym udało się w życiu osiągnąć, jakich pułapek uniknęliśmy, a od jakich pokus zdołaliśmy uciec. Czy pozwalamy, aby inni myśleli za nas? Czy wypełniamy życie pustką? Czy marnotrawimy dzień na spełnianie oczekiwań innych i błahostki? Czy pomimo obawy przed porażką chwytamy szanse, tak aby nie nosić w sobie poczucia klęski? A może oddajemy się sile przyzwyczajenia i rutynie? Wpadamy w powab miałkości współczesnej muzyki, filmów, telewizji, książek? Czy stąd niechęć wielu z nas do ludzi jako bezmyślnie podążającego tłumu, unikanie toksycznych i wysysających relacji, pragnienie anonimowości wbrew popularności? 

Mnóstwo rozważań o jakości życia, ale też wiele miejsca autor poświęca śmierci, przygotowaniu na nią, zrozumieniu jej nieuchronności. Kiedy czytam, jak się z nią mierzy, nosi w kieszeni i wzywa na swoisty pojedynek myśli, fantastycznie oswajam się z tematyką, wbrew trudnościom czuję wypełniający spokój pojednania z cyklem życia, swoiste wyczekiwanie na dopełnienie, pogodzenie się z procesem starzenia się, jednakże wciąż entuzjastycznie uczę się nowych kroków w tańcu z ostatecznym rozwiązaniem. W końcu, „śmierć działa energetyzująco”. Wspaniały u Bukowskiego dystans do siebie i własnego pisarstwa, umiejętność ryzykowania, kształtowanie ironii i humoru, uzależnienie od wyrażania myśli śmiało i w punkt. Dzienniki wydane po śmierci autora, pisane by ratować siebie, więcej czuć, ścigać się, ale jedynie z samym sobą, a w tle nawiązania do trudnej przeszłości i uzależnień, żony i dziewięciu kotów.

4.5/6 – warto przeczytać
literatura współczesna, dzienniki, 134 strony, premiera 19.04.2023 (1998)
tłumaczenie Jacek Szafranowicz, ilustracje Robert Crumb
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

DLACZEGO PSY SIĘ OBWĄCHUJĄ?

NICK CRUMPTON

„Obwąchiwanie pup jest jak uścisk ręki i krótka rozmowa.”

Publikacja o edukacyjnym charakterze, wiele z niej można dowiedzieć się psach, bazuje na zbiorze krótkich ciekawostek poświęconych najpopularniejszym na świecie zwierzętom domowym. Coś na zasadzie, czy wiesz, że… Grupą docelową są już sześciolatki, które chętnie wyłapują w zaprezentowanej formie ciekawe informacje i cenne wskazówki, czyli wszystko to, co powinny wiedzieć o tych czworonogach. Narracja przyjemna i przyjazna, uwzględnia potrzeby młodych czytelników, zgrabnie inspiruje do zdobywania wiedzy. Sporo zabawnych okoliczności, sytuacji, wyjaśnień i tłumaczeń. Podoba mi się, że przez wszystko przebija się szacunek do zwierząt, zachęta do poznawania, rozumienia i akceptacji jakże niezwykłych nieraz obyczajów. 

Nick Crumpton zaczyna od potwierdzenia, być może dla dorosłych oczywistości, ale dla dzieci niekoniecznie, że psy tworzą wyjątkową więź z człowiekiem, są szalenie lojalne, wierne i oddane. Odpłacają się miłością, przydatnością w życiu codziennym, stróżowaniem i ostrzeganiem, pasterskimi obowiązkami, myśliwskim pomaganiem, ratowaniem ludzi, zwykłym towarzystwem. Ogromna różnorodność ras, wielkości i umaszczenia sprawia, że każdy znajdzie ulubieńców, którym może zapewnić życzliwy dom, pełną miskę i dobrą zabawę. Młodzi czytelnicy dowiadują się, co mówią ruchy psich ogonów, czy wszystkie psy potrafią pływać, dlaczego lubią gonić koty, czemu uwielbiają gryźć kości, w jakim celu z wielkim zapałem poświęcają się kopaniu w ziemi, albo co robią, kiedy pozostawiamy je same w domu. Nie brakuje nawiązań do obecności psów w mitologii, a nawet uświadamiania, jak ważnym jest sprzątanie psich kup przez właścicieli. Na końcu słowniczek psich słów i przydatny indeks. Przyjazna i zachęcająca oprawa graficzna, stanowi znakomite dopełnienie tekstu, zgrabna kreska i przekonująca kolorystyka. Publikacja przyciąga uwagę młodych czytelników, czasem rozbawia, kiedy indziej podkreśla wagę informacji, podnosi świadomość o wyglądzie, zachowaniach i nawykach naszych psich braciach mniejszych.

4.5/6 – warto przeczytać
literatura dziecięca, literatura popularnonaukowa, biologia, 48 stron, wiek 6+
premiera 22.02.2023 (2020), twarda okładka, format 21,0cm x 27,4cm
tłumaczenie Miłosz Urban, ilustracje Lily Snowden-Fine
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

STACJA POŚREDNIA

CLIFFORD D. SIMAK

„Taki właśnie jest Człowiek. Nosi strach we własnym wnętrzu i to siebie zawsze boi się najbardziej.”

Ze szczególnym uczuciem sięgam po książki napisane ponad pół wieku. Nie tylko cieszę się opisaną przygodą, ale również zerkam przez okno czasu w przeszłość. Kiedy sześćdziesiąt lat temu ukazała się „Stacja pośrednia”, książka zrobiła wielkie wrażenie na odbiorcach. Wiele zawartych w niej pomysłów nosiło efekt świeżości, ciekawie zaplecionej intrygi i spojrzenia w istotę człowieczeństwa. Stała się atrakcyjnym wzorem chętnie ściąganym do twórczości przez innych pisarzy. Owszem, przyjemnie mi się czytało, chętnie podchwytywałam materiał do refleksji. Niektóre aspekty miejsca człowieka we wszechświecie wciąż uruchamiały wyobraźnię i kreowały frapujące wizje. Jednak trafiłam na powieść, kiedy już, poprzez dzieła masowej kultury, zostałam z jej tematyką oswojona i przywykłam do rozważań o niej. Nie przebiegałam przez tytuł intensywnie i niecierpliwie, przeszkadzała mi powierzchowność, aczkolwiek nie mogłam nie docenić błyskotliwości w projekcie Clifforga D. Simaka.

Enoch Wallace, główny bohater, zwykły reprezentant Ziemi, został wybrany przez kosmitów do roli zawiadowcy stacją pośrednią w międzygwiezdnych podróżach, ulokowaną w stanie Wisconsin. Jako jedyny dopuszczony do tajemnicy, obdarzony przywilejem niestarzenia się, poznawania osobliwych kultur i języków obcych. Fantastyczne zestawienie ogromu wszechświata i nawet nie punkciku na mapie w postaci naszej planety, powiewu zimnowojennego klimatu, zagrożenia nuklearną katastrofą, i pozornego spokoju pozaziemskiego. Przywołanie głupoty jako lekarstwa na destrukcyjny charakter natury Ziemian, odchodzenia w niepamięć kolejnych cywilizacji za sprawą globalnej katastrofy o różnym źródle. Interesujące odniesienia do trwania w ziemskiej tożsamości i asymilowania perspektywy wędrujących między gwiazdami, daleko sięgających horyzontów, ale widzenia niewiele, uniknięcia samotności w kosmosie jeśli tylko odnajdzie się właściwą drogę. Czy niebezpieczeństwo z dalekich zakątków wszechświata może mieć większą siłę rażenia niż to, które od wieków nosimy w naszej ludzkiej społecznej naturze?

3.5/6 – w wolnym czasie
fantastyka, 256 stron, premiera 04.05.2023 (1963), tłumaczenie Michał Jakuszewski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.

DRACUL

 DACRE STOKER i J.D. BARKER

„Sny są jak piasek w klepsydrze, z sekundy na sekundę jest ich coraz mniej, aż wreszcie znika ostatnie ziarnko i tracimy je na wieki.”

Cztery lata temu przypomniałam sobie „Draculę” Brama Stokera, i przyznałam, że kolejny raz dałam się ponieść powieści. Przekonałam się, jak bardzo wizerunek wampira kreowanego przez współczesne media odbiega od klasycznego wydania. Teraz wampir jawi się w zniewieściałej, do przesady wydelikaconej formie, zaś ten sprzed ponad stu lat ("Dracula" powstał w 1897 roku), to istota chciałoby się napisać z krwi i kości, niedostępna i tajemnicza, przerażająca i szatańska, wypełniona intensywnymi pragnieniami i żądzami.

Fantastycznie, że Dacre Stoker i J.D. Barker (autor entuzjastycznie przyjętych przeze mnie „Czwartej małpy”, „Piątej ofiary”, "Szóstego dziecka", "W jej sercu czai się mrok") pozostali przy dawnej odsłonie krwiopijnego bohatera. Nie przekroczyli granic dobrego smaku ujścia szkarłatnego życiodajnego płynu, nie zburzyli zagadkowej otoczki mrocznej postaci, nie chwycili za zbędne efekty rodem z taniego horroru, nie wypełniali gotowych szablonów spektakularnych incydentów. Postawili na gotycki thriller, podgrzewali napięcie oddziałując na wyobraźnię czytelnika. Nawet w mocnych scenach grozy wyczuwałam nić hamującą przed zalaniem stron książki czerwonym płynem, choć tam, gdzie wskazane, przerażające opisy podgrzewały atmosferę niepewności i eskalowały trwogę. Bardziej chodziło o uruchomienie ośrodka mózgu odpowiedzialnego za imaginację i interpretację dźwięków niż podanie spodziewanego wzorca obrazu.

Odpowiadało mi powolne nakręcanie spirali akcji. Pierwsza część powieści to przygotowanie i nakreślenie klimatu. Druga już wymykała się leniwej narracji, wkraczała w sferę poszukiwania odpowiedzi na mnożące się pytania. Dopiero trzecia nabierała dynamiczności w nieuniknionej konfrontacji z siłami zła. Autorzy podtrzymali urozmaicony styl relacji preferowany przez Brama Stokera, sięgnęli po opisy, dialogi, listy, notatki, pamiętniki, wycinki gazet. Konsekwentnie przybliżali swoją opowieść do „Draculi”, poprzedzali ją czasowo, ale nie naruszyli konstrukcji przyszłości. Dotrzymywali ducha epoki, nie wdawali się w szczegóły, ale odwoływali do klimatu.

Nie mogło zabraknąć zgrabnie wplecionych nici rumuńskiego i irlandzkiego folkloru, trwożnie przekazywanych z pokolenia na pokolenie legend, zabobonnych opowieści, prawie zapomnianych prawd. Ciemne obrazy dopełniały upiorne zamkowe ruiny pokryte wielowiekową pleśnią i dziką roślinnością, resztki dawnej rezydencji z przylegającymi do niej trzęsawiskami, pozostałości zapomnianego klasztoru z cmentarnym placem. Wszystko, by uwierzytelnić pojawienie się istot zrodzonych z diabelskich otchłani, żywiących się krwią innych, dysponujących niewyobrażalną mocą, pozostawiających po sobie widmo bolesnej śmierci, o których wciąż tak mało wiemy.

Dwudziestojednoletni Bram Stoker, kluczowa postać powieści, wraz z o rok starszą siostrą Matyldą, postanowili dowiedzieć się, co stało się z ukochaną z dzieciństwa nianią Ellen Crone. Dlaczego zniknęła bez śladu, jaki miała udział w dotykających ich osobliwych zjawiskach? Do pomocy wciągnęli starszego brata Thornleya, szanowanego medyka, Olivera Stewarta, zajmującego się czarną magią, i Arminiusa Vamberego, skrywającego tuziny sekretów. Przekonywali się, że wchodzili na niebezpieczną ścieżkę uczestnicząc w czymś potwornym i zatrważającym, co zdawało się zdecydowanie ich przerastać. Jednak w obronie miłości, przyjaźni i przywiązania, odkrywania prawdy, zapobieżenia nieszczęść, byli zdeterminowani i gotowi podjąć się bezkompromisowej walki. Niewiele mieli szans na wygranie, większość znaków wskazywała na porażkę, trafiali na liczne przeszkody, jednak usilnie trwali w wierze i postanowieniach.

5/6 – koniecznie przeczytaj
powieść gotycka, thriller gotycki, 544 strony, premiera 17.05.2023 (2018)
tłumaczenie Szymon Żuchowski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.

PUSTE JEST PIEKŁO

ELLY GRIFFITHS

KAUR HARBINDER tom 1

„Puste jest piekło, a wszystkie diabły są tutaj.”

Ciekawa, atrakcyjna i wciągająca propozycja czytelnicza. Wyróżniała się nieszablonowością i oryginalnością. Fantastycznie łączyła klimat współczesności z wiktoriańskim rysem literatury grozy, magicznym cieniem duchowości, mroczną odsłoną natury i przywar człowieka. Zaangażowałam się nie tyle w postawy i zachowania postaci, chociaż starannie prowadzone, co w pomysłowe kreowanie delikatnego napięcia, wspomagane przenikliwym spojrzeniem na potrzeby czytelnika dziewiętnastego wieku i sprytnym odwołaniem do obecnych czasów. Intensywność napięcia uzależniona była od wrażliwości czytelnika i zdolności pobudzenia wyobraźni, ale też zamiłowania do utworów grozy w klasycznym wydaniu. Nieco klaustrofobiczne elementy, specyficzne szkolne środowisko, znakomite wymieszanie głosów trzech wiodących postaci, składały się na frapującą mieszankę różnych perspektyw, zmyłek i tropów. Zakończenie fenomenalnie proste i przejrzyste, właśnie w tym tkwiła siła zaskoczenia i satysfakcji.

Główna bohaterka, detektyw sierżant Kaur Harbinder, cechowała kulturowa odmienność. Elly Griffiths interesująco nakreśliła portret, a przecież to dopiero początek znajomości z Harb. Nie nawiązałam jeszcze silnej więzi z trzydziestopięciolatką, ale nić sympatii została już zapleciona, chętnie wyczekiwać będę kontynuacji jej efektów pracy zawodowej i obrazów osobistych relacji. W pierwszy tomie Harbinder rozwiązywała złożoną zagadkę brutalnego morderstwa nauczycielki angielskiego, odkrywała pokręcone zależności w grupie gimnazjum Talgarth w Sussex, a także rozszyfrowywała znaczenie wiadomości odnalezionej na miejscu zbrodni. Atmosfera niepewności i niebezpieczeństwa zagęszczała się, rozszerzało grono ofiar i podejrzanych. Tragiczne niejasności i fałszywe maski długo wiodły prym w bogatym scenariuszu zdarzeń. Zabójca śmiało odgrywał sceny z opowiadania epoki wiktoriańskiej, znakomicie wykorzystywał okazje do zbrodni i ucieczki. Książka dla osób lubiących wchodzić w kryminalną intrygę, wdzięcznie rozpisane obyczajowe nuty, mroczne gotyckie akcenty w tle. Przyjemnie wypełniła mi wieczór czytelniczy.

5/6 - koniecznie przeczytaj
kryminał, 412 stron, premiera 23.03.2023 (2018), tłumaczenie Łukasz Praski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

ŻYCIE MRÓWKI

ŻYCIE MRÓWKI tom 1

LINN GOTTFRIDSSON

„Nie zawsze wszystko układa się tak, jak by się chciało.”

Książka zaimponowała mi. Nie spodziewałam się, że tak bardzo spodoba się mnie i moim młodym czytelnikom. Prowadzona była w dwóch obszarach klimatycznych. Jeden związany ze zwykłą codziennością sześciolatka, wypełnioną ciągiem niesamowitych i zabawnych przygód. Drugi oscylował wokół trudnego zagadnienia, jakim były kłótnie między rodzicami chłopca. 

Linn Gottridsson znakomicie wplotła w życie sympatycznego, rezolutnego i wrażliwego Morgana, zwanego potocznie Mrówką, gorzkie i słodkie odsłony życia. Radość mieszała ze smutkiem, humor z powagą, bezpośredniość z wrażliwością. Doskonale wyczuwała potrzeby młodych odbiorców, przeplatała różnorodne ciekawe incydenty z powagą niepokoju o to, co działo się między rodzicami głównego bohatera. Dorośli za wszelką cenę starali się nie wciągać Mrówki w sprawy i relacje między nimi, sprzeczali się po angielsku, a jednak dziecko intuicyjnie wyczuwało, że coś zdecydowanie było nie tak. Odbierało negatywne emocje i dostrzegało ich eskalację. Autorka z wyczuciem wplotła niełatwą tematykę w cykl zabaw Morgana. Przekonująco ukazała, że życie toczy się dalej, bez względu na to, co w danym momencie się przeżywa, kolejny dzień przynosi nowe możliwości, interesujące wyzwania i dostarcza wielu powodów do radości.

Mrówka chętnie przygarnąłby małego kotka, ale mama miała alergię na sierść, zatem pozostała mu farma ślimaków, prowadzona wspólnie z najlepszą przyjaciółką Henią. Chłopiec uwielbiał jeździć na rowerze i dziwił się, że jego sąsiad rówieśnik nie podzielał tej pasji. Wraz z innymi zerówkowiczami szukał śladów wiosny, fascynował się wypadającymi zębami, brał udział w imprezach urodzinowych, uprawiał piłkę nożną. Mama chętnie zabierała go na lody, zaś z tatą grał w jedzeniową zgadywankę. Z dreszczem emocji odkrywał tajemnicę pogromcy kotów. Jeszcze więcej fascynujących przygód wpadło do powieści, każda z nieco innym brzmieniem przekazu, wybornie ukazującym społeczne relacje dzieciaków, fantastyczną siłę przyjaźni, potrzebę zrozumienia bliskiej osoby. A także budowania świadomości, że nie na wszystkie sprawy toczące się wokół nas mamy wpływ, że czasem czegoś nie da się naprawić, ale wówczas życie wkracza na nowy etap, który może okazać się równie ciekawy, jak nie bardziej, niż poprzedni.

Miałam obiekcje, czy młodzi czytelnicy zaakceptują szatę graficzną, nieco surową i jakby karykaturalną, prostą i czarno-białą. Jednak niepotrzebnie, ilustracje zdobyły uznanie dzieciaków, często wywoływały uśmiech. Mnie spodobał się stopień uszczegółowienia obrazków i nośność ładunku emocjonalnego. „Życie Mrówki” to nieszablonowa i oryginalna, urocza i atrakcyjna przygoda czytelnicza. Jednocześnie zabawna i poważna, mówiąca o małych i dużych wydarzeniach w życiu sześciolatka. Wyzwalająca wiele różnorodnych emocji. Pozytywnie nastrajająca. Skandynawska literatura dziecięca zaskakuje na plus, także ten tytuł odebrałam entuzjastycznie, coś innego, nieoczekiwanego i jakże wartościowego. Duża czcionka i szerokie odstępy między wierszami sprzyjały samodzielnemu czytaniu przez dziecko, podobnie jak krótkie rozdziały i mnogość ilustracji. Z niecierpliwością wyczekujemy kolejnej odsłony trylogii.

4.5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura dziecięca, 130 stron, wiek 6+, premiera 20.02.2023 (2016)
twarda okładka, format 15,5cm x 20,5cm
tłumaczenie Barbara Jankowska, ilustracje Emma Adbåge
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

STRZYGOŃ

ARTUR ŻUREK

„Najbardziej cenił pełne zatracenie w grzechu i niezłomność w czynieniu zła.”

Atrakcyjnie pokręcona intryga, od pierwszych stron, poprzez ciąg osobliwych wydarzeń, do zakończenia i epilogu. Artur Żurek miesza w głowie czytelnikowi, wystawia na ciężką próbę gry w snucie domysłów, interpretowanie zachowań bohaterów, chwytanie wyjaśnień niuansów. Pomysł na fabułę bardzo mi się podoba, tym bardziej, że uwzględnia koloryt upiornych opowieści o bagnach, duchach, utopcach, wampirach, strzygowcach i strzygach. Na plus zaliczam umiejscowienie akcji, wieś Przybagnie, mały pensjonat otoczony moczarami i borem. Znakomicie ukazana namiastka cywilizacji, odcięcie od świata z powodu lokalizacji i niesprzyjających warunków atmosferycznych. Natomiast przedstawienie scenariusza zdarzeń mniej już zadowala.

Razi sztuczność dialogów, nie przekonują, chociaż warto przyznać, że zgrabnie trzymają się wyznaczonego klimatu, lekkiej dziwności i surrealizmu. Mimo, że mnogość incydentów, dochodzi do zdarzeń mrożących krew w żyłach, trudno w nie uwierzyć. Jednak wymuszona izolacja i wzajemne oddziaływanie postaci podsycają pokręcony scenariusz. Początkowo bardzo ekscytuje, lecz z czasem przychodzi lekkie zmęczenie materiałem powtarzającej się intrygi, nawet jeśli pojawia się kilka naprawdę dobrych scen czarnego humoru. Natomiast nie można nie przyznać, że autor fantastycznie radzi sobie z siecią tajemnic, sprytnie balansuje na granicy prawdy i kłamstwa, zwinnie miesza w grze pozorów niemal na śmierć i życie. Nieco za gładko dochodzi do gwałtownego urwania obecności niektórych bohaterów, tym bardziej, że przez jakiś czas mocno uczestniczy się w ich doświadczeniach, przemyśleniach i czynach. W siedmiu różnych miejscach w Polsce, w przeciągu czterech lat, znika siedmiu księży. Jako czytelnicy wiemy, co stoi za takim stanem rzeczy, ale siły zaangażowane w śledztwo nie. Błyskawicznie przenosimy się na odludzie, gdzie rozgrywa się główny plan intrygi, budzi się zło i wiele się dzieje. Książka sprawdza się jako barwny relaks zwłaszcza w deszczowy dzień, nie trzyma mocno w napięciu, jednakże roztacza kuszącą aurę mrocznych sekretów, ich rozszyfrowanie to nie lada wyzwanie.

3.5/6 – w wolnym czasie
thriller kryminalny, 348 stron, premiera 13.04.2023
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

POKÓJ NA PIĘTRZE

RACHEL HAWKINS

„Usta są świetne w kłamstwie, ale oczy zwykle zdradzają prawdę.”

Książka nie przekonała w wymiarze na jaki liczyłam. Wydawała się zupełnie oderwana od rzeczywistości, nie mogłam wczuć się w sytuację kluczowej postaci, którą bardzo trudno było mi zrozumieć. Jednak czytelnicy nieprzywiązujący wagi do realności zachowań bohaterów i zaistnienia zdarzeń, mogli podejść do powieści z większą tolerancją, a zatem bardziej satysfakcjonującą zabawą czytelniczą. „Pokój na pietrze” nie należał do wymagających przygód w klimacie thrillera, nie trzymał napięcia, lecz zawierał kilka atrakcyjnych zwrotów akcji. Gdyby autorka za szybko nie zdradzała intrygi, dłużej trzymała w niepewności, pozwalała na frapującą grę snucia przypuszczeń, byłam przekonana, że silniej bym się wciągnęła w powieść. 

Dwudziestokilkuletnia Jane, zarabiająca pracą w kawiarni i wyprowadzaniem psów bogatych właścicieli, wprost nie mogła wyjść z zachwytu nad bogactwem i splendorem panującym na osiedlu Thornfield Estates. Obsesyjnie pragnęła wyrwać się z mroku skrajnej biedy i wspomnień sieroctwa, trafić do majętnego towarzystwa i luksusowej posiadłości. W moim odczuciu, Rachel Hawkins przejaskrawiła pragnienia młodej dziewczyny, przez co uczyniła ją powierzchowną i sztuczną. Rozumiałam, że szlak ucieczek i kłamstw Jane, mrocznej tajemnicy kryjącej się w tle, wymagał przesterowania zarówno obrazu postaci, jak i emocji, jakie miała wywoływać, lecz zabrał jednocześnie młodzieńczą spontaniczność i urok zwykłych marzeń. Natomiast, sieć kłamstw, w których obracali się bohaterowie, została zgrabnie zaplanowana i zarzucona na odbiorcę thrillera. 

Tajemnice oplatały niczym bluszcz scenariusz zdarzeń. Krok po kroku manipulacja odkrywała swoje prawdziwe oblicze, fałszywość przyjaźni wychodziła na światło dzienne, miłość wysyłała sygnały nieszczerości, zaś podmuch gorących uczuć nie wybierał właściwej ścieżki. Podobały mi się zamiany miejsc i znaczeń pomiędzy myśliwym a ofiarą, albo kryjówką a pułapką. Autorka zręcznie odwracała kota ogonem, zniekształcała prawdę w oczach bohaterów, szachowała tradycyjnie pojętym dobrem i złem. Finalna odsłona całkowicie wymknęła się spod skrzydeł wiarygodności, włączyło się przesterowanie dopuszczanych przez realia okoliczności, wkradł się też błąd merytoryczny w aspekcie kryminalnym. Mimo uwag wysuniętych wobec książki, uważam że ma szansę znaleźć szersze grono miłośników tego typu historii, którzy pozytywnie się do niej odniosą. Styl narracji przyjemny i przyjazny, sporo się działo, zamknięte drzwi skrywały zatrważające sekrety, a pokój na piętrze umykał przed ciekawskim wzrokiem.

3/6 – w wolnym czasie
thriller, 362 strony, premiera 22.03.2023 (2020), tłumaczenie Katarzyna Rosłan
Tekst powstał w ramach współpracy z Secretum.pl

KONIEC JEST POCZĄTKIEM

[PRZEDPREMIEROWO]

CHRIS WHITAKER

„Jesteśmy zbiorem najlepszych i najgorszych rzeczy, jakie zrobiliśmy.”

Atrakcyjna propozycja czytelnicza, zwłaszcza dla osób poszukujących thrillera w ambitnym wydaniu, uwzględniającego rozbudowaną intrygę i mocne podstawy psychologicznej oprawy. Dawno nie przeżywałam tak silnie przeżyć bohaterów, nie jednego czy dwóch, a kilku. Znakomicie poprowadzone portrety psychologiczne, przemawiały szczerością i prawdopodobieństwem zaistnienia. Każda postać wnosiła coś ważnego do akcji i klimatu powieści. Postawy i zachowania układały się w logiczny ciąg, wsparty na mocnych filarach cech i okoliczności. Fenomenalnie rozłożone odcienie szarości, krótkie momenty bieli i czerni utwierdzały, że w zależności od perspektywy spojrzenia na człowieka widzimy w nim dobro lub zło, szalenie łatwo oceniamy, a zapominamy uwzględnić dodatkowe czynniki wpływające na postępowanie i wypowiedzi. Chris Whitaker doskonale ukazał, że każdy nosi w sobie pokłady opiekuńczości i serdeczności, uaktywniające się w odpowiednich warunkach, lub odwrotnie, niszczenia i obcesowości, ujawniające się w trudnych chwilach.

Komendant Walker poświęcał się dla innych i zapominał o sobie, koncentrował się na obronie pokrzywdzonych, nie leczył własnych ran przeszłości. Vincent odsiedział w więzieniu trzydzieści lat, mierzył się z prawdą o sobie i całkiem nowym światem. Star usilnie trzymała się dawnych dziejów i nie uwzględniała przebiegania życia w teraźniejszości. Dicki to bezwzględny twardziel biznesowy, ale miał uzasadnienie wobec takiego postępowania. Trzynastoletnia Duchess i pięcioletni Robin, rodzeństwo było dla siebie wszystkim, chociaż diametralnie różniło się. Autor frapująco wciągał w tajemnice nie tylko pierwszoplanowych postaci, nie zaniedbywał tworzących barwne tło. Tak wiele kontrastów i wspólnych ogniw powiązań. Skradzione dzieciństwo, przyjaźń wystawiona na próbę, zakazana miłość, krzywdy niemożliwe do naprawienia, lojalność nade wszystko, a może nawet wbrew sobie, a także nienawiść rozpaczliwie wołająca o zemstę.

Do końca nie wiedziałam, jak wszystko zespoli się, jaki kształt przyjmie, jakie uzasadnienie się uprawomocni, gdzie tak naprawdę drzemać będzie źródło koszmaru i tragedii. Życie nikogo nie oszczędzało, wystawiało na małe i wielkie próby, łączyło losy w zaskakujący sposób. Czas z książką upłynął pod znakiem radości czytania, zaangażowania w grę interpretacji i satysfakcji z przygody. Zastrzeżenia miałam jedynie do lekkiej sztywności i cierpkości stylu narracji, jednak z czasem przywykłam, ponieważ treść mocno wciągała. Zajrzyjcie do Cape Haven, spokojnego i konserwatywnego miasteczka wykutego w klifach, zobaczcie, co ukształtowało mieszkańców, jakie wspomnienia i wydarzenia odcisnęły się na duszach. Czy za jeden błąd płaci się przez całe życie? Jak silna jest pokusa drugiej szansy? Dlaczego błaganie o odkupienie wydaje się żałosne? Co jesteśmy w stanie przetrwać dla bliskich? Czy koniec jest początkiem, a może nie ma tych punktów na mapie życia, gdyż przyczyny i skutki perfekcyjnie mieszają się ze sobą?

5/6 - koniecznie przeczytaj
thriller kryminalny, 478 stron, premiera 17.05.2023 (2020)
tłumaczenie Katarzyna Bażyńska-Chojnacka
Tekst powstał w ramach współpracy z Secretum

POŻEGNAJ SIĘ

QUINCY & RAINIE tom 6

LISA GARDNER

„Pierwsze ugryzienie zwykle jest bezbolesne.”

Spotkanie z serią zaczęłam od piątego tomu „Zaginiona”. Spodobał mi się spodobał głównie dzięki gładkiemu stylowi narracji i dynamicznej akcji. Szybko mknęłam i po stronach szóstej odsłony. „Pożegnaj się” nie zapewniało tak mocnej intensywności jak poprzedniczka, jednak wciągnęłam się, chętnie poddałam zgrabnie wytworzonej atmosferze niepewności. Napięcie utrzymywało się na wysokim poziomie, elementy kryminalnej zagadki stopniowo wskakiwały na właściwe miejsca, ale nie wszystkie tajemnice zdecydowały się odkryć karty przed końcem powieści. 

Pomysł na intrygę zaliczyłam do udanych i frapujących. Przekonywało prawdopodobieństwo zaistnienia, dobrze przemyślany scenariusz zdarzeń, pojawienie się materiału do refleksji o mrocznej naturze człowieka, wpływu środowiska na zachowanie, przenoszenia zbrodni na młodsze pokolenia. Bohaterowie ciekawie sportretowani, chociaż Kimberly Quincy, agentka specjalna FBI w Atlancie, córka legendarnego profilera psychologicznego, nie zawsze wydawała się rozsądna i racjonalna. Lisa Gardner zdecydowała się wprowadzić wiele zamieszania do jej zawodowej aktywności i życia osobistego. Jednak tym, co najbardziej mi się spodobało, to pamiętnikarska spowiedź mordercy. Interesująco przygotowana od strony psychologicznej, pełna sekretów i emocji, również oprawy z pająkami na pierwszym planie. Czy faktycznie do strachu można się przyzwyczaić, zaakceptować rolę okazu w kolekcji, rozsmakować się w złu? 

Sandy Springs w stanie Georgia skrywało wiele sekretów, w tym liczne zniknięcia prostytutek. Miejscowy śledczy zwrócił się do reprezentantki FBI o pomoc w rozwiązaniu sprawy zaginięcia dziesięciu kobiet. Seryjny morderca o zimnej i wyrachowanej inteligencji tkał misterną sieć i łapał ofiary w grupach wysokiego ryzyka. Nie pozostawiał śladów prowadzących do niego, brakowało podstawowych informacji o nim. Jedynie szkolny sygnet mógł stanowić jakikolwiek trop. Zerknij także na wrażenia po spotkaniu z innymi seriami kryminalnymi Lisy Gardner, o detektyw D.D. Warren ("Samotna", "W ukryciu", "Sąsiad", "Dziecięce koszmary", "Kochać mocniej", "Złap mnie", "Nie bój się", "Znajdź ją", "Powiem tylko raz", "Czyste zło") i Frankie Elkin zajmującej się odnajdywaniem zaginionych osób („Zanim zniknęła”).

4.5/6 – warto przeczytać
thriller kryminalny, 410 stron, premiera 26.04.2023 (2008)
tłumaczenie Dorota Kaczor
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

O POCHODZENIU CZASU. OSTATECZNA TEORIA STEPHENA HAWKINGA

THOMAS HERTOG

„Tworzymy wszechświat tak samo, jak wszechświat tworzy nas.”

I właśnie na takie książki popularyzujące naukę pragnę trafiać, ponieważ okazuje się, że nawet tak mocno teoretyczną dziedzinę jak kosmologia, współcześnie zaczynająca już daleko wybiegać poza wszechświat, powiązana z filozofią i fizyką, zostaje przedstawiona w przejrzysty i przyjazny sposób. Osoba mniej biegła w naukach ścisłych znakomicie odnajdzie się w publikacji. Thomas Hertog znakomicie łączy podawanie wiedzy z wyjaśnieniami i wyzwaniami, przed jakimi staje ludzka myśl, ambicją do jak największego zrozumienia, pasją nieustannego poszukiwania odpowiedzi, czystą radością wypełniania informacyjnych luk przypuszczeniami i założeniami. Ukazuje, że z błądzenia w domysłach i teoriach może narodzić się coś bardzo kreatywnego i pomysłowego. 

Dwudziestoletnia współpraca Thomasa Hertoga ze Stephenem Hawkingiem zaowocowała wspaniałymi koncepcjami i rozumowaniem. Mistrz i uczeń odbywali podróż w dociekaniu pochodzenia czasu na równych zasadach i w pełnym szacunku. Autor wielokrotnie podkreśla nie tylko mentorski charakter znajomości z Hawkingiem, ale także przybliża jego osobowość, biegłość umysłu, nawyki, sposób pracy. Niepełnosprawność, paraliż, pozbawienie mowy, ograniczały codzienność, ale nie rozważania o teorii względności, Wielkim Wybuchu, czarnych dziurach, kwantowaniu grawitacji. „Krótka historia czasu” popularyzowała naukę, ale koncepcje w niej zawarte zostały przez Hawkinga poddana rewizji i uaktualnieniu. W "O pochodzeniu czasu" czytelnik fantastycznie zagłębia się w aspekty szczęśliwych dla powstania życia kosmicznych zbiegów okoliczności i precyzyjnego dostrojenia, zagadkę bioprzyjazności wszechświata i badania głębszego pochodzenia. Zastanawia się, czy zasada antropiczna może być zastąpiona przez kwantowe spojrzenie, skąd wynika rozbieżność między światem ożywionym i nieożywionym, pochyla się nad „antytezą nadprzyrodzonego stworzenia”, czy darwinowską wizją początków z ewoluowaniem również praw fizyki i nowej perspektywy pochodzenia czasu, osadzenia w naszym człowieczeństwie. Wszystko to inicjuje silne impulsy refleksji. Książka wzbogacają rysunki, wykresy, tabele i zdjęcia.

5.5/6 - warto przeczytać
literatura popularnonaukowa, kosmologia, 440 stron, premiera 25.04.2023
tłumaczenie Tomasz Lanczewski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.

RADOŚĆ. POCZUCIE SZCZĘŚCIA, KTÓRE MASZ W SOBIE

OSHO

„Przyjemność jest zwierzęca, szczęście jest ludzkie, błogość jest boska.”

Przyznam, że tytuł nie przekonał mnie, miałam poczucie, że obracam się w stosunkowo mało pobudzającym intelektualnie materiale. Przemyślenia Osho nie tworzyły spójnej całości pod względem rozwinięcia myśli, a nawet często sobie przeczyły. Nie wiedziałam, czy to kwestia tłumaczenia, czy faktycznie Osho podmieniał znaczenia słów, ale zdecydowanie przeszkadzało mi to w odbiorze przesłań. Kilka razy musiałam wielokrotnie czytać akapit i wracać do wybranego miejsca z wcześniejszych stron, aby odpowiednio ułożyć kontekst i znaczenie, lecz nie zawsze z sukcesem. A przecież poruszana tematyka była szalenie interesująca, obejmująca całe życie człowieka, docierająca do jego sedna. Liczyłam na więcej, nawet jeśli miałabym się nie zgadzać z Osho, jak chociażby w przykładzie dziecka i zakazów, czy niekonsekwencji odczuwania lub nie szczęścia i nieszczęścia przez zwierzęta i rośliny, polemika również wiele wnosi do przemyśleń wartych uwagi. Czy faktycznie musimy dokonywać ostatecznego wyboru, ekstremalnych odrzuceń i ufnej akceptacji?

Osho omawiał przyjemność, szczęście, radość i błogość. Pokazywał, które wynikają z czynników zewnętrznych, a które mają źródło w wewnętrznej sferze człowieka. Przybliżał aspekty zmiany charakteru a zmiany świadomości. Pochylał się nad neurotycznością społeczeństwa. Zwracał uwagę na odpowiedzialność za nieszczęście. Ukazywał czego się wystrzegać, a co wzmacniać, by trwać w mocy indywidualności i wolności od ciężaru tłumu, zrzucić ograniczenia nałożone przez wzorce, normy i symbole, w ujęciu państwowym, społecznym, religijnym, kulturalnym, edukacyjnym i rodzinnym. Podkreślał znaczenie prawdy, świadomości i błogości. Uczulał na dwoistość szczęścia i nieszczęścia, dopowiadał o ekstazie, konieczności zlokalizowania i zrozumienia tego, co nam wyrządza krzywdę lub sami ją na siebie ściągamy. Współzawodnictwo, ambicja, pogoń za pieniędzmi, pragnienie zdobycia prestiżu i osiągnięcia sukcesu, kosztem utraty wewnętrznych wartości. Spoglądał na przyszłość jako projekcję przeszłości, podkreślał wagę cieszenia się teraźniejszością. Mówił o nauce dającej pragnienie i medytacji pozwalając je zrozumieć. Nie zabrakło anegdot, historyjek, opowieści, przypowieści, baśni. Zerknij na wrażenia po spotkaniu z "Intuicja. Wiedza wykraczającą poza logikę" i "Wolność. Odwaga bycia sobą".

3/6 – w wolnym czasie
psychologia, rozwój osobisty, 202 strony, premiera 22.02.2023 (1999)
tłumaczenie Magdalena Stefańczuk
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.

NIM NADEJDZIE LATO

ERICH MARIA REMARQUE

„Jesteś szczęśliwa?
A co to takiego?
W dalszym ciągu nie wiesz? Ale kto to wie naprawdę? Może to taniec na czubku szpilki.”

Powieść znakomicie przemyślana i atrakcyjnie zaprezentowana, wiele szalenie cennych przesłań, dla każdego z nas, bez względu na wiek i przeżyte doświadczenie. Cudowne przypomnienie ważności życia, cieszenia się każdym dniem i celebrowania chwil. Główni bohaterowie ścigali się z życiem, podchwytywali jego tropy, starali się naznaczyć w nim swoje ślady, dopóki trwali w dziś a jutro nie nadeszło. Czasu mieli straszliwie mało, śmierć rozpościerała skrzydła choroby i ryzyka. Wola życia, świadomość zbliżającego się wielkimi krokami końca, odebranie przyszłości, sprawiły, że zintensyfikowała się wola trwania, tym bardziej, że Lillian i Clerfayuta połączyło gorące uczucie, zupełnie jakby los postanowił wzbogacić ich o nie w ostatnim etapie, pokazać, co tracili, a z czego mogli być dumni. Ale czy to faktycznie czysta miłość, a może wzajemne wykorzystanie, potrzeba chwili, domykanie drzwi przeznaczenia?

Cudownie patrzyło się na odnajdywanie przez postaci zaginionego uczucia wyjątkowości i niepowtarzalności życia, świadomego wyciskania z niego wszystkiego, co tylko się da, z wielkimi ograniczeniami, ale według własnej koncepcji. Łapczywość zestawiona z powolnością delektowania się. Będący u końcu kariery kierowca rajdowy, zmanierowany sukcesem, zmęczony obowiązkami, cudem ocalały z jenieckiego obozu, nagle stanął przed czymś, co sprawiło, że krew znów zaczęła w nim krążyć, a nadzieja na lepsze dziś i jutro rozkwitać. Dużo młodsza od niego pensjonariuszka alpejskiego sanatorium dla osób z gruźlicą również przebudziła się ze swoistego letargu za sprawą spotkania z mężczyzną, który według niej uosabiał poczucie wolności decydowania o sobie. Tworzyła się między nimi szczególna relacja, ukazana między innymi w znakomicie rozpisanych dialogach, z wyczuciem chwili i umiejscowienia w przygodzie końcowej podróży, dosłownej i symbolicznej. Czy jest potrzeba patrzenia życiu w oczy, a może wystarczy je czuć? Czy powinniśmy pozbyć się iluzji, że mamy jakieś prawo do życia? Czy cuda stają się monotonne, kiedy człowiek się do nich przyzwyczaja? Czy można przeoczyć samego siebie?

5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura współczesna, 280 stron, premiera 28.02.2023 (1961)
tłumaczenie Ryszard Wojnakowski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Rebis.

OPERACJA TAJEMNICA ZAMKU

JØRN LIER HORST

OPERACJA tom 27

"(Tiril) pociągnęła psa za sobą i schowała się pod podłogą werandy. Oliver rzucił się za nią w samą porę, bo po chwili otworzyły się drzwi zamku.”

Seria fantastycznie wciąga młodych czytelników, pełna niezwykłych i niesamowitych przygód, tajemniczych zdarzeń i detektywistycznych zagadek. Każdy tom oferuje mnóstwo wyśmienitej zabawy i różnorodnych łamigłówek. „Operacja Tajemnica zamku” kręci się wokół starego porzuconego domu przypominającego zamczysko. Budowla niezamieszkana, jednak Tiril i Oliver, oraz towarzyszący im pies o wyjątkowych talentach tropiących Otto, dostrzegają, że ktoś pojawił się w budowli, co wydaje się podejrzane, tym bardziej, że dzieją się tam osobliwe rzeczy. Uczestnicy Biura Detektywistycznego Nr 2, podejmujący się wszelkich ciekawych i niebezpiecznych zleceń, rezygnują z przedłużenia wycieczki nad staw i wędkowania, w zamian przystępują do wyjaśnienia dziwnej sytuacji z zamczysku. Nie jest łatwo, sprawy komplikują się i przybierają groźny obrót.

Wciągająca i intrygująca historia z pakietem detektywistycznych zagadek. Wskazówki i tropy właściwych rozwiązań ukryte na każdej stronie. Trzeba być spostrzegawczym, aby je wyłapać. Przyda się biegłość w snuciu domysłów, umiejętność tworzenia skojarzeń, szybkie odczytywanie wiadomości, wprawne rozeznanie w planach zamkowych pomieszczeń. Jeśli nie będzie się ostrożnym, szczególny klucz może prowadzić na manowce. Nie można bać się zajrzeć do podziemi, gdzie skrywa się prawda o tym, co tak naprawdę się dzieje. Potrafi być mrocznie, zwłaszcza jeśli młodzi detektywi wejdą w drogę komuś, kto za wszelką cenę pragnie bogactwa. Czy uda się Oliverowi i Tiril zapobiec działaniom poza prawem? Czy zdołają odgadnąć, co skusiło nieznajomych do złodziejstwa i kombinowania? Czy trafią na miejsce ukrycia tajemnych drzwi?

Narracja ciepła i przyjazna, szybko mknie się po słowach, duża czcionka ułatwia samodzielne czytanie przez młodych pasjonatów książek. Liczne przygody, z nieoczekiwanym przebiegiem i różnorodnością incydentów, angażują odbiorców w szukanie śladów przestępstwa. Oczekuje się, że dostrzegą znaczące detale w części ilustracyjnej. Oprawa graficzna ciekawa i przyjemna, zwraca uwagę i podtrzymuje zainteresowanie, znakomicie koresponduje z treścią, stanowi barwne uzupełnienie. Tradycyjnie, nie brakuje zestawu zleceń detektywistycznych dla Ottona. Zerknij na wcześniejsze tomy serii ("Operacja rupieciarz", "Operacja bałwan", "Operacja rower", „Operacja księga czarodzieja”). Sympatyczne propozycje na udane rodzinne czytanie, z lekko prowadzonym kryminalnym pazurem, szczyptą dobrego humoru, ciekawymi zagadkami. Trafione prezenty dla dzieci pragnących poćwiczyć pracę szarych komórek i czerpać z tego satysfakcję.

4.5/6 - warto przeczytać
literatura dziecięca, literatura detektywistyczna, wiek 6+, 64 strony, premiera 22.02.2023 (2018)
twarda okładka, format 210mm x 260mm
tłumaczenie Katarzyna Tunkiel, ilustracje Hans Jørgen Sandnes
Tekst ukazał się pierwotnie na DużeKa.pl

DZIWO

ZADIE SMITH, NICK LAIRD

„Życie jest za krótkie, by nie być dziwem.”

Bardzo cieszę się, że książka wpadła w nasze ręce. Młodzi klubowi czytelnicy pełni zapału zabrali się za poznawanie, empatycznie wczuwali się w przygody niezwykłego bohatera, chętnie brali udział w rozmowie o emocjonalnym scenariuszu. Zadie Smith i Nick Laird napisali piękną historię, nie tylko od strony intrygującej dla najmłodszych akcji, ale również z perspektywy ukrytych cennych życiowych przesłań. Na pierwszy plan wysuwało się potwierdzenie, że warto być sobą. Bez względu na to, jak widzą nas inni, powinniśmy wiernie trwać przy tym, co nam w duszy gra, czym się interesujemy, jakie są nasze marzenia. Zaciera się początkowy rozdźwięk między tym, jacy jesteśmy naprawdę, a jak chcielibyśmy, by patrzyli na nas inni. Życie w zgodzie z sobą niesie wewnętrzne przywileje, utrwala przyjaźń z prawdą, wiarygodnością i autentycznością.

Autorzy w przekonującym stylu ukazali, że warto poznawać drugiego człowieka, bo im bliższa jest znajomość, tym większe zrozumienie i akceptacja wydawałoby się dziwactw i osobliwości. Czyż nie w każdym z nas drzemie coś cudacznego i oryginalnego, co wspaniale odróżnia nas od innych, kompletuje grupę rodzinną i społeczną pod względem umiejętności i pasji? Cenne przesłanie, które warto przekazywać dzieciom od najmłodszych lat. Rozczuliła mnie obecność w fabule staruszki, która wiedziona doświadczeniem i mądrością życiową, chętnie wymykała się krępującej wyobraźnię szablonowości i drobiazgowemu planowaniu. To uśmiech pisarzy w stronę opiekuna czytającego dzieciom książkę. Zatrzymywaliśmy się podczas śledzenia akcji, żeby porozmawiać o szacunku wobec drugiej osoby, tolerancji wobec odmienności, robienia miejsca dla innych w naszym życiu, wzmacniania obopólnej korzyści i radości. Pojawił się również aspekt umiejętności przyznawania się do błędu, przepraszania i naprawiania szkód. Nowy członek grupy staje przed wyzwaniem wpasowania się, także pozostali uczestnicy mają odpowiedzialną rolę przyjmowania z przychylnością. Publikacja zdecydowanie warta uwagi, sięgnięcia do wspólnego czytania i rozmawiania, przyjemnie bawi opowieścią i przekazuje wartościowe myśli. Pozornie dla maluchów, ale naprawdę każdego nakłoni do refleksji. Treść wzbogaca wyjątkowo ładna oprawa graficzna, ciepła i serdeczna, kolorystycznie stonowana, perfekcyjnie współgrająca z narracją.

5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura dziecięca, 32 strony, wiek 3+, premiera 22.03.2023 (2021)
twarda okładka, format 21,8cm x 28,6cm
tłumaczenie Wojciech Mann, ilustracje Magenta Fox
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

POSZUKIWACZE ŚWIATŁA

FEMI KAYODE

„Im lepiej rozumie się żywych, tym łatwiej zrozumieć śmierć.”

Propozycję warto uwzględnić w planach czytelniczych. Intryga porządnie przemyślana, zgrabnie skonstruowana i atrakcyjnie podana. Elementy dynamicznej rozwijającej sensacji ściśle przeplatają się z frapującą zagadką kryminalną, a w tle tworzą ciekawy obyczajowy wzór. Trzy solidnie zbudowane filary powieści wspierają się w budowaniu akcji i intensyfikowaniu napięcia, a to jednak nie wszystko. Femi Kayode stawia również na psychologiczne aspekty powiązane z zachowaniami tłumu i wykorzystania zbiorowej odpowiedzialności do uniknięcia kary. Przekonuje ich przedstawienie, autor chętnie czerpie z wykształcenia i doświadczenia. Najbardziej zaskakują w powieści na plus nigeryjskie nawiązania. Osadzenie akcji we współczesnej Nigerii nadaje egzotyczną aurę i pozwala przyjrzeć się licznym bolączkom, z jakimi zmaga się kraj, temu, co czyni ze społeczeństwem przemysł ropy naftowej, pokłosiu milionów ofiar wojny biafrańskiej, nieustannym konfliktom wewnętrznym, klęski głodu na masową skalę, rozbudowanego aparatu korupcji, negatywnego wpływu zagranicznego biznesu. Wysoko oceniam tego typu książki, dostaję wciągającą rozrywkę, wynoszę wiedzę, mam okazję przyjrzeć się trendom i zdarzeniom z perspektywy innej niż dotychczasowej lub głębszej.

Nigeria, południowo-wschodnia część kraju, miasto Okrika usytuowane w pobliżu Portu Harcourt, a w nim uniwersyteckie miasteczko. Właśnie ono jest świadkiem makabrycznej zbiorowej zbrodni. Liczący około stu osób tłum atakuje i pali żywcem trzech studentów oskarżonych przez lokalną społeczność o kradzież. Przerażający obraz ludzkiej bezsilności, nawarstwianych uprzedzeń, pragnienia odreagowania na biedę i braku dostępu do wykształcenia. A może coś innego wprawiło w ruch łańcuch koszmarnie dramatycznych incydentów? I właśnie do odkrycia ukrytych motywów zbrodni zostaje zatrudniony, przez ojca jednej z ofiar, dyrektora zarządzającego narodowym bankiem, psycholog śledczy Philip Taiwo. Interesująco obserwuje się, jakie rodzinne mechanizmy kierują przyjęciem oferty, zarówno od strony przeszłości, związanej z seniorem rodu, jak i teraźniejszości, skupionej na małżeńskiej relacji. Philip, wspierany przez tajemniczego kierowcę Chikę, stopniowo utwierdza się w przekonaniu, że sprawa Trzech z Okriki reprezentuje wyjątkową złożoność i wielowarstwowość, a przy tym szczelne okrycie zmową milczenia, nieuchwytność ogniwa zapalnego i szalenie niebezpieczne posunięcia. Thriller „Poszukiwacze światła” nie oszczędza ofiar, katów, policji i czytelnika. Prezentuje gorzką i cierpką prawdę o ludzkiej naturze, sięga do destrukcyjnych słabości i wad, obnaża mroczne zakamarki w psychice człowieka, daje odbicie wybuchowej mieszanki bezsilności, nienawiści, przemocy i pragnienia zemsty. Obraz dyskomfortu, kiedy sprawiedliwość nie wypełnia się, kara nieproporcjonalnie dzieli pomiędzy wielu, zaś prawda przeraża przesłaniem. Warto podkreślić, że podczas pisania książki autor inspiruje się linczem dokonanym na czterech studentach (Ugonna Obuzor, Tekena Elkanah, Chiadika Biringa and Lloyd Toku, 2012, Nigeria) przez samozwańczych stróżów prawa, tłum morduje, obserwuje i nagrywa filmy na komórkach.

5/6 - koniecznie przeczytaj
thriller kryminalny, 386 stron, premiera 17.01.2023 (2021), tłumaczenie Agnieszka Sylwanowicz
Tekst powstał w ramach współpracy z Secretum.pl

POLSKA JAGIELLONÓW

PAWEŁ JASIENICA

„Polska stała na rozdrożu. Litwa, jeśli nie na skraju przepaści, to na pewno w samym środku kryzysu państwowego.”

Po „Polsce Piastów” naturalnie przyszła kolej na „Polskę Jagiellonów”. I znów, bogaty zbiór esejów, oparty na wciągającej gawędziarskiej narracji, więcej niż lekkim subiektywnym rysem postrzegania władców przez autora, sprawił, że z ogromnym zainteresowaniem zanurzałam się w tamtej epoce polskiego i litewskiego narodu. Zupełnie nie przeszkadzało mi, że nie jest to encyklopedyczna publikacja. Wręcz odwrotnie, dzięki bogatym i uszczegółowionym opisom, dodatkowym wyjaśnieniom, mogłam w nieco inny sposób spojrzeć na królów, dworskie intrygi, układ zależności politycznych, gospodarczych i kulturalnych, oraz zwykłe zbiegi okoliczności. 

Jagielloński rozdział dziejów Polski obfituje w wydarzenia, trendy i klimaty, po bliższym przyjrzeniu się jeszcze lepiej zrozumiałam wybrane elementy z historii. Cieszyło spotkanie z książką, dużo wiedzy, materiału do refleksji, utrwalania informacji. Wymagała poświęcenia sporo uwagi i wolnego czasu, by jak najbardziej skorzystać ze spotkania. Kilkanaście przywoływanych faktów sprawdzałam w innych publikacjach, ale jeszcze wiele pozostało na liście uzupełnień dalszego zgłębiania. Niesamowite, jak inspirująco „Polska Jagiellonów” skłaniała do studiowania polskiej tożsamości, dowiadywania się czegoś nowego, zatrzymywania się na wybranych zagadnieniach. Oprawa graficzna bazowała na ilustracjach, zdjęciach i mapach, dynastycznej tabeli i zbiorczym zestawieniu przedstawicieli władzy, oraz pomocnym indeksie osób.

5/6 - koniecznie przeczytaj
historia, 560 stron, premiera 22.03.2023 (1963)
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu MG.

NOCNA STRONA NATURY ALBO DUCHY, WIDMA I ZJAWY

CATHERINE CROWE

„Moim celem jest stawianie pytań i zachęcanie do obserwacji, byśmy spróbowali, jeśli to możliwe, odkryć coś, co dotyczy naszej natury psychicznej, zamkniętej tu w ciele; i jak ów pierwiastek psychiczny miałby istnieć później, poza ciałem.”

Decydując się na spotkanie z książką, miałam inne oczekiwania niż otrzymany materiał, ale okazał się niespodzianką na plus. Od wstępu wciągnęłam się w treść, pomimo rozwlekłego przestarzałego stylu pisania, uświadomiłam sobie, że czekają mnie wyjątkowe wrażenia. Książka napisana sto siedemdziesiąt pięć lat temu wciąż atrakcyjnie wypełniła kilka wieczorów czytelniczych. Z jednej strony dostarczyła rozrywkowej warstwy czytania, z drugiej podsunęła szerokie spektrum frapujących zagadnień do przemyśleń. Człowiek od wieków interesuje się tym, co dla niego wydaje się być niezrozumiałą i niewyraźną wiedzą o przyszłym życiu, po zrzuceniu cielesnej powłoki, jednocześnie mglistymi i nieokreślonymi wrażeniami, które przytrafiają się mu podczas zwykłej codzienności. 

Catherine Crowe próbowała z naukowego punktu widzenia ugryźć to, czego zmysły i życiowe doświadczenia nie są w stanie wytłumaczyć, odrzucane jako niemożliwe i absurdalne, a co podpowiada obserwacja i intuicja. Wykazywała, że warto odrzucić sceptycyzm, szyderstwo i arogancję, wykazać się wyrozumiałością, otwartością i dociekliwością w badaniu tajemnic istnienia, w ciele i poza ciałem, nawet jeśli wydaje się nadnaturalne, dziwne i pozornie sprzeczne. Z osobliwym dreszczem patrzymy na duchy i istoty bezcielesne, oficjalnie nie przyznajemy się do wiary w nie, zaś nieoficjalnie chętnie śledzimy doniesienia na ich temat. Autorka przybliżała przypadki, historie, fragmenty książek, listy, relacje i zeznania. Wszystko opatrywała własnymi przemyśleniami i zachętami do zgłębiania tematu. Starała się szczegółowo udokumentować opisywane zdarzenia i zjawiska, z perspektywy jej epoki i ówczesnych osiągnięć naukowych. Każdy przykład osadzała w konkretnym kontekście, miejscu, czasie i udziale świadków. 

Niemal dwa wieki minęły od pierwszego wydania książki, część z przedstawianych faktów straciła na interpretacji w miarę rozwoju zdobywanej wiedzy. Jednak z przyjemnością wchodziłam w świat śnienia, widm, sobowtórów, zjaw, duchów, nawiedzonych domów, sekretnych świateł, opętania, postaci unoszących się nad grobami, a także innych różnorodnych zagadnień, jak jasnowidzenie, przeczucia, stygmaty, ślady na płodzie, różdżkarstwo, somnambulizm, talizmany, obrzędy ofiarne, krwawa więź między oprawcą a ofiarą. Wiele tajemnic skrywają nieuchwytne świadectwa istnienia poza cielesną powłoką, Crowe wyrażała nadzieję, że w przyszłości staną się przedmiotem badań naukowych. Literatura grozy podszyta naukowym podejściem, nie wytwarzała mocnego napięcia, ale wywoływała przyjemny dreszczyk emocji i nakłaniała do rozruszania wrażliwości wyobraźni.

4.5/6 – warto przeczytać
literatura faktu, 520 stron, premiera 28.03.2023 (1848), tłumaczenie Janusz Ochab
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.

W UŁAMKU SEKUNDY

ALEX KAVA

MAGGIE O'DELL tom 2

„Nieważne kiedy, ale on wróci.”

Skaczę po tomach serii, ale nie ma to wielkiego znaczenia, zwłaszcza od strony zagadki kryminalnej, może trochę z perspektywy życia prywatnego kluczowej postaci, czytelników lubiących poukładane historie może nieco uwierać lekki chaos na osi czasu i zdarzeń. Powieść nie należy do najmocniejszych, jednak chętnie spędzam z nią czas. Wciąga nie tyle od strony samej intrygi, co zaplecza ukrytego za głównym wątkiem. Kilka zagadek szybko podpowiada właściwy trop interpretacji i przypuszczeń, lecz nie do końca wszystko jest oczywiste. Przyjemny styl narracji, rozbudowana część opisowa, ale bez przesady, jedynie na tyle, aby wytworzyć odpowiedni nastrój niepewności i napięcia, chociaż niekoniecznie mocno trzymającego w szachu, a także usytuować wyobraźnię w określonym miejscu i dać materiał na odbiór emocji bohaterów. 

Maggie O’Dell, magister psychologii kryminalnej i psychologii behawioralnej, staje do walki o życie z niebezpiecznym wrogiem, sprytnym, inteligentnym i przebiegłym, ale również wywoływanymi przez niego demonami. Ciągłe oglądanie się za ramię w gotowości obrony przed oprawcą, który już raz potraktował ją jak ofiarę, wciągnął w pułapkę w opuszczonym magazynie i dotkliwie okaleczył, musi zakończyć się w ten lub inny sposób, inaczej stery przejmuje szaleństwo. Szlak prowadzący do zabójcy usłany jest zmyłkami, zagrywkami, zasadzkami, a przede wszystkim ofiarami. Czy udaje się zapobiec kolejnej tragedii, śmierci niewinnej osoby? Dlaczego tak trudno zrozumieć i okiełznać czyste zło? Jak zakończyć krwawą zabawę zbiega z więzienia? Lubię sięgać po przygody czytelnicze związane z dochodzeniami prowadzonymi przez Maggie O'Dell ("Czarny piątek", "Łowca dusz", "Granice szaleństwa", "Zabójczy wirus", "Zło konieczne") i sensacją z udziałem Rydera Creeda ("Złowrogie niebo", „W mroku lasu”, "Czerwony śnieg"), nie są mistrzowskie, ale sympatycznie umilają wieczór, główni bohaterowie przyciągają kłopoty.

4/6 – warto przeczytać
sensacja, 440 stron, premiera 08.03.2023 (2001), tłumaczenie Katarzyna Ciążyńska
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu HarperCollins Polska.

KRUCHY LÓD

ANNA WOJTACHA

„Okrucieństwo nie lubi świadków.”

Reportaż omawialiśmy podczas Spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki w Bibliotece przy Zielonej w Łodzi. Bardzo lubię wymianę myśli i wrażeń czytelniczych. Ta sama książka może być różnorodnie odbierana, dla jednych stanowić cenną lekturę, inni dostrzegają mankamenty. Nie inaczej było z „Kruchym lodem”. Tytuł nie w pełni przekonał, ale na tyle przyjaźnie się go czytało, że swobodnie mknęłam po stronach. Stylistycznie narracja zgrabna i przyjemna. Inna sprawa, że tak naprawdę niewiele wyniosłam z treści od strony merytorycznej. Liczyłam, że więcej wiedzy przygarnę. Powtarzający się schemat przedstawiania, ale w końcu, wojna wszędzie jest taka sama. Podobał mi się kobiecy wkład uczuć wybrzmiewający w opowieściach korespondentki wojennej. Emocje odpowiednio intensyfikowane i podawane. Chętnie pochylałam się nad aspektami mechanizmów odcinania się od śmierci, wyborem między pasją a życiem prywatnym, uzależnienia przebywania w centrum konfliktu, relacjonowania, za które można zapłacić ogromną cenę. Ryzyko, odwaga, ciekawość granicząca ze wścibstwem, ciężar historii trudny do udźwignięcia, człowiek w sytuacji ekstremalnej, okrucieństwo, które nie lubi świadków, powrót do zwyczajnej rzeczywistości. Oblicza wojny i wewnętrznych konfliktów – Afganistan, Gruzja, Indie, Strefa Gazy, Tajlandia.

4/6 – warto przeczytać
reportaż, 208 stron, premiera 17.10.2012
Książka wypożyczona z biblioteki.

WOLNOŚĆ. ODWAGA BYCIA SOBĄ

OSHO

„Doświadczenie bycia tylko świadkiem jest doświadczeniem całkowitej wolności, ale to jest zjawisko wewnętrzne.”

Partia materiału inspirowała do ciekawych przemyśleń. Nie ze wszystkim zgadzałam się z Osho, niektóre tezy i uzasadnienia nie przekonały, ale niewątpliwie warto było odbyć intelektualną podróż. Pojęcie wolności można różnie interpretować i definiować, z perspektywy fizyczności, psychologii i duchowości. I właśnie na ostatnim elemencie koncentrował się autor esejów. Przekonywał, że wolność nie zależy od rzeczy lub robienia czegoś, a wynika z niewybierającej świadomości, wolności bycia sobą, ostatecznego doświadczenia życia, akceptacji odpowiedzialności bycia sobą, równowagi między biegunowymi przeciwieństwami, spełnienia poprzez urzeczywistnienie potencjału, rozkwitania do granic swoich możliwości. Nie można wolności mylić z niezależnością, podobnie jak działanie z reakcją, rewolucji z buntem, autorytaryzmu z autorytetem, miłości związku z miłością stanu bycia, czy duszą, będącą częścią istnienia i poszukiwania, z ja, tworzonym przez instytucje społeczne. Interesująco było spojrzeć na omówienie hierarchii stanów asymilacji, niezależności i kreatywności, czyli wiedzy, pamięci i mądrości. Frapująco zerknąć na anachroniczność rodziny, systemu edukacji, wzorców społecznych, psychologicznej niewoli świata, wewnętrzne poróżnienie człowieka. Nie zabrakło obrazujących poruszane zagadnienie historyjek, przypowieści i opowieści. Główne tezy ujęto w ramkach na marginesach stron. Zerknij również na wrażenia po spotkaniu z "Intuicją. Wiedzą wykraczającą poza logikę".

5/6 - koniecznie przeczytaj
psychologia, rozwój osobisty, 196 stron, premiera 08.03.2023 (1999)
tłumaczenie Henryk Smagacz
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.

JESTEM OTCHŁANIĄ

DONATO CARRISI

"Śmieci wyrzucone przez człowieka opowiadają jego prawdziwą historię. Bo, w przeciwieństwie do ludzi, śmieci nie kłamią.”

Po twórczość Donato Carrisiego sięgam w ciemno, szalenie odpowiada mi jego styl pisania, zawiązywania intrygi, prowadzenia akcji. Głęboki wgląd w mroczną odsłonę ludzkiej duszy, gdzie długie cienie skrywają najciemniejsze tajemnice, wikłają w zabójcze sekrety, przywołują czystą postać zła. „Jestem otchłanią” napisał w podobnym klimacie, wiele się działo, sporo warstw interpretacji, które chętnie odkrywałam. Autor uwikłał mnie w szalone mroczne refleksje. Jak bardzo toksyczne dzieciństwo może wpłynąć na losy człowieka, czym tak naprawdę są wspomnienia, jaką szkodę mogą przynieść, kiedy nie panuje się nad nimi, co kieruje pragnieniem zbrodni i eliminacji innych? Wciągnęłam się w fabułę, dobrze odnalazłam się w intrydze, a jednak czegoś mi tym razem brakowało, może ostrzejszego pazura, bardziej szczegółowych opisów, czy jeszcze większej dawki trudnych do przewidzenia zdarzeń. Jednak nie ulega wątpliwości, że to mocna propozycja czytelnicza, dla miłośników ponurych thrillerów, przygniatających ciężarem nienawiści i zemsty, zwłaszcza, że bohaterowie nie byli skłonni iść na żadne ustępstwa. 

Kluczowa postać dotkliwie wplatana w dramatyczną przeszłość. Już pierwsza scena odwoływała się do skrajnych emocji i namieszała mi w głowie. Pojawiał się frapujący obraz matki, daleki a jednak szalenie wyrazisty, mimo że skąpy w opisy. A także dziewczynki, ślepo podążającej ekstremalnie niebezpieczną ścieżką. Oraz przekonująco odmalowanej łowczyni much. Jednak to sprzątający mężczyzna wysuwał się na pierwszy plan, to co działo się, ukrywało i kipiało w jego głowie, w perfekcyjnie zrutynizowanej codzienności, kryjówce za kotarą niewidzialności. Kiedy podjął próbę ratunku tonącej nastolatki dni w jego życiu nagle przyspieszyły, zbliżyły się do niebezpiecznej krawędzi, a zielone drzwi jednocześnie kusiły i odpychały. Równolegle otwarcie nowego śledztwa w sprawie wyłowionej z jeziora kobiecej ręki. Donato Carrisi zgrabnie odwracał kota ogonem, dostarczał materiał do snucia domysłów, sprawiał, że wielokrotnie przebiegały ciarki po plecach. Zerknij na wrażenia po zapoznaniu się z innymi książkami Donato Carrisiego, niecierpliwie odkrywaną "Paenitentiaria Apostolica - Marcus" ("Trybunał dusz", "Łowca cieni", "Władca ciemności"), "W labiryncie" z niezwykłym studium tragedii , Dziewczyną we mgle" w małym alpejskim miasteczku, "Grą zaklinacza" dotykającą kwintesencji zła ludzkiego gatunku, "Domem głosów" z rewelacyjnym pomysłem na fabułę i "Domem bez wspomnień" z szalenie intrygującą postacią kluczową. Znakomite mroczne uczty czytelnicze, wymykały się szablonom.

4.5/6 – warto przeczytać
thriller, 348 stron, premiera 27.04.2022 (2020), tłumaczenie Anna Osmólska-Mętrak
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

DOM BEZ WSPOMNIEŃ

DONATO CARRISI

PIETRO GERBER tom 2

„Nasz umysł jest o wiele potężniejszy od naszej świadomości.”

Donato Carrisi fantastycznie wciąga czytelnika, dlatego niecierpliwie wyczekuję jego książek, kiedy tylko wpadną w moje ręce, przeżywam wyśmienitą przygodę. W drugi tom serii o Pietrze Gerberze angażuję się jeszcze mocniej niż w pierwszy ("Dom głosów"). Powoli odkrywam karty powiązane z głównym bohaterem. Autor rewelacyjnie gmatwa otoczkę wokół niego, jak i w jego głowie. Coraz śmielej pojawiają się akcenty osobliwej hipnotyzerskiej gry, sprawiają, że włączają się dodatkowe interpretacje i przypuszczenia. Mieszanie w głowie kluczowej postaci i czynienie tego samego z domysłami odbiorcy powieści ma szalenie przyciągający urok. Ciekawa jestem, na ile się one pokryją z właściwym kierunkiem przedstawionym w kolejnych odsłonach serii.

Intryga pozornie wydaje się prosta. Szybko przekonuję się, że osadzona jest na wielu warstwach. Niemal od pierwszej strony powstaje wrażenie ekscytacji i porwania w świat wyobraźni. Nic nie jest takim, jakim się wydaje, co więcej, nikt nie chce odkryć prawdziwych kart, nawet w obliczu kumulacji akcji i intensywnych wstrząsów. Szukanie prawdy alternatywnej wobec oficjalnej łapie w mega pułapkę, cel działania oprawcy staje się coraz bardziej nieodgadniony, zwodnicze nagrody wydzielają gorzki smak. Tajemniczy hipnotyzer rzuca wyzwanie, wydaje się całkowicie niemożliwe do spełnienia, tym bardziej, że w scenariuszu wyzwalają się nowe poziomy i perspektywy. Czy zło da się wytłumaczyć? Jak głęboko można ingerować w świadomość człowieka? Dlaczego umysł za wszelką cenę chce przejąc kierownicze stery? Toskańskie lasy Mugello skrywają mroczny sekret. Prawda o zdarzeniach sprzed ośmiu miesięcy może odsłonić się w nieskomplikowanej i jednocześnie wyjątkowo przerażającej formie. Perfekcyjny plan, zimny morderca, odnaleziony dwunastolatek, zagubiony pokój, historie, które nigdy nie powinny pozostawać w zawieszeniu. Zerknij również na wrażenia po zapoznaniu się z innymi książkami Carrisiego, niecierpliwie odkrywaną "Paenitentiaria Apostolica - Marcus" ("Trybunał dusz", "Łowca cieni", "Władca ciemności"), niezwykłym studium tragedii "W labiryncie", Dziewczyną we mgle" w małym alpejskim miasteczku, dotykającą kwintesencji zła ludzkiego gatunku "Grą zaklinacza".

5/6 - koniecznie przeczytaj
thriller psychologiczny, 350 stron, premiera 12.04.2023 (2021)
tłumaczenie Anna Osmolska-Mętrak
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

CIAŁA SĄ SUPER

TYLER FEDER

„To ciało, tamto ciało, jego, jej i ich ciała. Nieważne, jak zdefiniujesz swoje ciało. Ciała są super!”

Jakże wiele w książce tekstowych i graficznych przekazów o tolerancji wobec ludzkich ciał, własnych i innych. Nikt nie jest idealny, każdy czymś różni się od kogoś, ale nie ma w tym nic nienaturalnego, to fantastyczne odmienności. Należy je swobodnie dostrzegać, życzliwie akceptować, nie przypisywać im negatywnych cech i stereotypowego rozumienia. Blizny opowiadają zdarzenia z życia. Ciała magicznie zmieniają się, kiedy rosną i starzeją się. Pozwalają na aktywność, wyrażanie różnych emocji, w tym rozbawienia i szczęścia. 

Ciała chude, wysokie, skrzywione, muskularne, oliwkowe, z plamami, piegowate, jakoś pośrodku. Włosy, oczy, nosy, usta, palce, brzuchy, nogi, jakże imponująca różnorodność typów. Książka w pozytywnym tonie podsuwa zrozumienie do akceptacji fizyczności i pokochania swojego ciała. Ciekawe i pomysłowe ilustracje, feeria ludzkich typów ciał, wiele szczegółów do wyłapania i porozmawiania o nich z dzieckiem. Potrzebna, pomocna i przyjazna przygoda czytelnicza, już dla najmłodszych, do wielokrotnego przeglądania. Nauka ciałopozytywności, dobrego samopoczucia we własnej skórze, podążania za sportowymi i rekreacyjnymi pasjami, nawet jeśli ciała na pierwszy rzut oka nie kojarzą się z aktywnością fizyczną, pomijania modowych wzorców, szkodliwych porównań i banalnych przypisań. Wielka zdrowa energia wypływa z książki, radość z korzystania z tego, co nam dała natura, przekraczania granic pozornych niemożliwości, ale przede wszystkim elastycznego korzystania z ciał, życzliwego zrozumienia różnorodności, naturalnej akceptacji niedoskonałości. Mam wrażenie, że i dorosłym przyda się zajrzenie do ognia witalności, siły i entuzjazmu wobec fizycznej otoczki naszego życia.

4.5/6 – warto przeczytać
literatura dziecięca, poznawanie świata, 32 strony, wiek 3+, premiera 12.04.2023 (2021)
twarda okładka, format 25,5cm x 25,5cm, tłumaczenie Adam Pluszka, ilustracje Tyler Feder
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu ToTamto.

POLSKA PIASTÓW

PAWEŁ JASIENICA

„Epoka naszej pierwszej dynastii stworzyła niezniszczalne fakty dziejowe (egzystencja narodu i jego państwo o zdecydowanym obliczu). Czasy późniejsze osiągały rzeczy równie trwałe, ale wyłącznie w dziedzinie kultury.”

Z przyjemnością odświeżam wiedzę o historii Polski, a skoro obecnie preferuję bardziej formę gawędziarskiej opowieści niż podręcznika i encyklopedii, chętnie sięgam po dzieła Pawły Jasienicy, eseje o dziejach naszego państwa. Interesuje mnie spadek w postaci poczucia własnej wartości pozostawiony przez poprzednie epoki. Śmiałe zamierzenia, spektakularne sukcesy, nieudane misje, dotkliwe porażki, wewnętrzna polityka targana konfliktami i ambicjami, relacje z innymi narodami. Nie przeszkadzają subiektywne odczucia autora wobec władców, ich zwolenników i wrogów, polskiego kleru, czeskiej, ruskiej lub niemieckiej nacji. 

Szalenie ciekawie sięga się do wyników archeologicznych badań obejmujących pierwsze plemiona, z których stopniowo wyłaniały się pojęcia narodu i ojczyzny, pierwociny terytorialnej organizacji politycznej, wsi, miast i państwa. Ojczyzna powstająca ze zrośnięcia się wielu ojcowizn wymagała mnóstwo trudu, zabiegów i czasu. Piastowski rozdział dziejów Polski bogaty był w różnorodne zdarzenia, trendy i klimaty, Nie brakowało zdrad, okrucieństwa i zabójstw, sprzecznych lub zbieżnych interesów magnatów duchowych i świeckich, widowiskowych rozbić dzielnicowych i prób skondensowania ziem, stawiania czoła wrogom sąsiadom i tatarskim wtargnięciom. We wszystkim ujawniały się średniowieczne przeciwieństwa, mrok przeplatał się ze światłością, pogaństwo z chrześcijaństwem, bogactwo z biedą, zaściankowość ze sztuką europejską. Narracja niesamowicie wciąga, przystępnie opowiada, angażuje wyobraźnię, podsuwa ciekawostki, inspiruje do czerpania wiedzy z innych publikacji. Powrócę do książki za kilka lat, dla radości czytania i utrwalania informacji. "Polskę Piastów" wzbogacają ilustracje, mapki, tabele, chronologiczne zestawienia i cytaty ze znaczących dzieł dawnych.

5/6 - koniecznie przeczytaj
historia, 480 stron, premiera 26.10.2022 (1960)
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu MG.