JUŻ MNIE NIE OSZUKASZ

[PRZEDPREMIEROWO]

HARLAN COBEN

"Wielkie tajemnice w końcu wychodzą na jaw. Powracają, gdy najmniej się tego spodziewasz, odbijając się głośnym echem i wywołując... potężne straty uboczne."

Idealna lektura na odprężenie w barwach thriller przygody. Napisana przekonującym i porywającym stylem. Swobodnie i sugestywnie wciąga czytelnika w intrygujący i złożony scenariusz zdarzeń. Harlan Coben świetnie dawkuje napięcie, tu podrzuca ciekawy incydent, przeprowadza zaskakujący zwrot akcji, podsuwa wielce zastanawiające słowa, jakby przypadkowo puszczone w eter, ale o silnym wydźwięku, a gdzie indziej wplątuje bohaterów w mroczne tajemnice, podgrzewa atmosferę grozy i odczuwalnego wszystkimi zmysłami niebezpieczeństwa. Dostajemy się w pułapkę przypuszczeń, domysłów, niedopowiedzeń, kłamstw, oszustw i matactw. Budujemy fascynujące hipotezy, jak dalej potoczą się losy bohaterów, jednak w miarę zagłębiania się w fabułę, okazują się one tylko częściowo prawdziwe i słuszne. Powieść czyta się w błyskawicznym tempie, intensywnie pochłania, wszystkie wątki logicznie zazębiają się, aby na koniec jeszcze odsłonić mocne jokerskie zagranie. Chętnie oddajemy się grze z dreszczykiem, przyjemnemu zaczytaniu, satysfakcjonującej rozrywce przez kilka godzin.

Maya Stern, emerytowana kapitan sił specjalnych, były pilot maszyn bojowych, zamieszana w międzynarodowy skandal, cierpi na zespół stresu pourazowego. Właśnie pochowała męża Joego. Jako matka dwuletniej dziewczynki nie może jednak pozwolić sobie na rozczulanie się nad sobą. Kobieta stara się dowiedzieć, jakie sekrety kryją się za morderstwem życiowego partnera, bezwzględnym zabójstwem dokonanym na jej oczach. W jej życiu zaczynają dziać się bardzo niepokojące i zatrważające wydarzenia. Musi stawić czoło licznym wyzwaniom, konsekwentnie prowadzić śledztwo, które rozpoczęła na własną rękę, a jednocześnie z pewnych względów unikać Rogera Kierce, bardzo dociekliwego detektywa z nowojorskiego wydziału zabójstw. Jednak wobec tego, co coraz mocniej zapętla się wokół osoby kobiety, trudno jest wykazać się opanowaniem, zachować zimną krew. Jak nie popaść w szaleństwo i paranoiczne zachowania, nie dać się omamić zwidom, zaufać sobie samej, uwierzyć wyłaniającej się z mroku prawdzie? Jaki jest udział bohaterki w zawiązywanym spisku, kto tak naprawdę za nim stoi i dlaczego? Niewątpliwie, duży wpływ na pozytywny odbiór przedstawianej historii ma znakomite tłumaczenie.

5/6 - koniecznie przeczytaj
thriller, 380 stron, premiera 27.12.2023, tłumaczenie Robert Wali
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

ŚWIAT ZOFII

TOM 1. HISTORIA FILOZOFII OD SOKRATESA DO GALILEUSZA

SCENARIUSZ VINCENT ZABUS NA PODSTAWIE JOSTEINA GAARDERA

„Poznaj samą siebie, a znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania.”

Jak najbardziej pozytywne wrażenia po spotkaniu z książką, szczerze polecam nie tylko młodzieży, która jest grupą docelową, ale również starszym czytelnikom dla odświeżenia wiedzy z filozofii. Pomysł, aby znakomitą powieść zaadaptować w formie komiksowej uważam za fenomenalny. Atrakcyjna szata graficzna, dostosowana do potrzeb młodych czytelników, z dużym poczuciem humoru, mnóstwem różnorodnych przygód, ciekawą kluczową postacią, ma wielkie szanse na powodzenie wśród odbiorców. Nie tylko znakomicie przedstawiona wiedza z dziedziny filozofii, ale również nauka sposobu patrzenia na siebie, zjawiska i świat. Dziwienie się i zadawanie pytań okazuje się być kluczem do poznania wszystkiego. Począwszy od mitów, legend, rytuałów, do powstania filozofii, nowego sposobu myślenia o świecie. Spotkanie z filozofami natury, przyjrzenie się idei atomów czy wiary w przeznaczenie. 

Zajrzenie w dorobek greckiej myśli intelektualnej, kolebkę cywilizacji europejskiej, fundament filozofii zachodniej. Relatywizm, racjonalizm, rzeczywistość materialna i pozazmysłowa, byty ożywione i nieożywione. Wejście w hellenizm, z Aleksandrią stolicą nauki i tyglem kultur, z synkretyzmem, pytaniami o szczęście, cynizmem, stoicyzmem, epikureizmem, neoplatonizmem. Zrozumienie źródeł narodzenia kościoła chrześcijańskiego i chrześcijańskich społeczności. Podpatrywanie oddzielenia od siebie filozofii, nauki i religii. Przegląd średniowiecza, renesansu i baroku. Zabawnie, edukacyjnie, z rozwijaniem umiejętności myślenia i poznawania wszystkiego. Zofia Amundsen, główna bohaterka powieści, zdobywa sympatię, z przyjemnością śledzi się jej rozważania, spotkania z historycznymi postaciami, wchodzenie w materię filozofii. Zdobywanie wiedzy w takiej formie sprawia wiele frajdy i znajduje przełożenie na zapamiętywanie informacji. Cenna lekcja sztuki samodzielnego myślenia, kojarzenia i wyciągania wniosków. Nie wahajcie się, wraz z dziewczynką przekonajcie się, że filozofia należy do wciągających i miłujących mądrość nauk.

5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura młodzieżowa, literatura popularnonaukowa, filozofia, powieść graficzna
264 strony, premiera 25.10.2023 (2022; 1991, 1995)
twarda okładka, format 24,5cm x 29,5cm
tłumaczenie Jakub Jedliński, ilustracje Nicoby, kolory Philippe Ory
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.

ZWIERZĘCA KSIĘGA REKORDÓW

KATHARINA VESTRE

"Nikt nie potrafi strzelić językiem tak szybko jak grzybozorek Dofleina… język tej salamandry jest stukrotnie szybszy niż najlepszy samochód wyścigowy.”

Poznawanie świata w takim wydaniu sprawia mnóstwo frajdy młodym i dorosłym czytelnikom. Z chęcią wkraczam w świat książki, mnóstwo ciekawych rzeczy dowiaduję się, poznaję nieznanych przedstawicieli zwierząt. Biolożka i ilustratorka wykazują się niesamowitą pasją odkrywania i przedstawiania tego, co zazwyczaj nie włącza się do wiedzy podstawowej o faunie. Jestem przekonana, że ktokolwiek chwyta za publikację zostaje zaskoczony nazwami lub zestawieniami w hierarchii pod względem wybranego klucza. Siostry Vestre przedstawiają stworzenia żyjące na Ziemi, z odmiennych zakątków planety, wraz z rekordowymi osiągnięciami pod względem wybranej cechy. Prędkość, skoczność, długość, wiek, widzenie, smak, apetyt, węch, aromat, smród, słuch, mózg, sen, superzmysły, kamuflaż, podróżowanie. Także język, zęby, krew, pot, trucizna, a nawet siki i bąki. Nie brakuje zestawienia twardzieli czy romantycznych dusz. 

Mini listy rekordów ukazują zwierzęta nieco z innej perspektywy niż przyjęło się o nich mówić. Pomysłowe zestawienia wybranych cech utrwalają dotychczasową wiedzę, wchodzą w skład ciekawostek, o których długo się pamięta. Nieprzeciętne osiągnięcia zwierząt fascynują, proces ewolucyjny dostosowania do środowiska zachwyca, ogromna różnorodność funkcjonowania wprawia w zdumienie. A przecież wciąż odkrywamy nowe gatunki, dowiadujemy się o tych, które wymarły, wystarczy zerknąć w najbliższe sąsiedztwo, pójść na wycieczkę do lasu, aby przyroda zaskoczyła człowieka. Czy w największej metropolii świata można odkryć nowy gatunek żaby? Ile jeszcze nie wiemy o stworzeniach zamieszkujących głębiny morskie? Jakimi umiejętnościami potrafią oczarować niepozorne organizmy żyjące w ekstremalnie trudnych warunkach? 

Publikacja należy do tych, do których powraca się wielokrotnie, za każdym razem wyłapuje coś nowego, dzięki zawartej wiedzy można organizować zabawę w quizy z wiedzy o świecie zwierząt. Zapewnia wspólne interesujące czytanie każdemu pokoleniu. Na podkreślenie zasługuje niesamowita oprawa graficzna, wysokich lotów, z przyjemną dla oka kreską, pieczołowicie dobraną kolorystyką, idealnym współgraniem z treścią. Ilustracje i tekst to równoprawne filary publikacji. Koniecznie zwróćcie uwagę na „Zwierzęcą księgę rekordów” podczas pobytu w księgarni. Znakomity pomysł na książkowy prezent dla młodszych i starszych dzieciaków. Popularyzujmy wiedzę o mistrzach najdziwniejszych rzeczy w bogatej krainie fauny planety.

5.5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura dziecięca, literatura popularnonaukowa, biologia, wiek 6+, premiera 21.11.2023 (2020)
twarda okładka, 80 stron, format 23cm x 30,5cm
tłumaczenie Małgorzata Rost, ilustracje Linnea Vestre
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl

KUKUŁCZE JAJO

CAMILLA LÄCKBERG

SAGA O FJÄLBACE tom 11

„Musiało kiełkować i z biegiem lat się pogarszać, aby w końcu wybuchnąć, przeradzając się w katastrofę.”

Kryminał bardzo dobrze się zapowiadał, początkowo wciągał, intryga ciekawie się rozwijała, tło obyczajowe spotkało się z entuzjastycznym uznaniem. Niestety, mniej więcej od połowy książki, fabuła i klimat traciły impet, dochodziło do niewielkich, ale licznych drażniących konsekwencji, ale najbardziej przeszkadzała przewidywalność biegu zdarzeń. Wskazanie sprawcy nie nastręczało trudności, chociaż trzeba przyznać, że na końcowych stronach autorka próbowała mieszać w głowie czytelnika. 

Styl narracji przyjemny, nie wybijał się niczym szczególnym, na potrzeby tego typu powieści w zupełności wystarczył. Camilla Läckberg nie żałowała krwawych rozwiązań, w pewnych momencie zaskoczyła wyborem tożsamości ofiar, co spodobało mi się. Zastrzeżenia miałam do słabszego rozwinięcia sfery emocjonalnej postaci. Trochę przypominały mocno nakręcone, ale marionetki. Dopiero finałowa odsłona w pewnym stopniu wyjaśniła źródła takich a nie innych zachować i postaw. Nie do końca rozumiałam popełniane przez policję błędy i przeoczenia, zwłaszcza jeśli brałam pod uwagę wieloletnią praktykę detektywistyczną. Wiedziałam, że rozwinięcie wątków potrzebowało takiego osłabienia, ale wydawało mi się, że można było to lepiej ująć. 

Na plus, jak na szwedzkie pisarstwo przystało, obyczajowe zamieszanie w losach bohaterów. Wiele się w ich życiu działo, przytrafiające się im incydenty wybrzmiewały przekonująco. Nie czytałam poprzednich tomów serii, lecz szybko się odnalazłam w prezentowanym czasie, miejscu i relacjach. „Kukułcze jajo” nie należało do ekscytujących przygód czytelniczych, jednakże miło wypełniało czas. Przy przymknięciu oka na niektóre niedociągnięcia, zachęcało do dalszego poznawania, tego, co wydarzało się w galerii sztuki w teraźniejszości, oraz tego, co dawało mroczne echo pożaru sprzed czterdziestu lat. Bestialskie morderstwa trudne do wyjaśnienia o niezidentyfikowanym łączniku stanowiły trzon intrygi. Zerknij na inne książki autorki prezentowane na Bookendorfinie ("Idziesz do więzienia. Kobiety bez litości", "Złota klatka", "Srebrne skrzydła", oraz "Mentalista" współautorstwo Henrik Fexeus).

3.5/6 – w wolnym czasie
kryminał obyczajowy, 544 strony, premiera 27.09.2023 (2022), tłumaczenie Inga Sawicka
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.

OPOWIEŚCI DLA DZIECI, KTÓRE CHCĄ BYĆ ODWAŻNE

35 HISTORII, KTÓRE DADZĄ SIŁĘ I POMOGĄ POKONAĆ PRZECIWNOŚCI LOSU

ALEX ROVIRA, FRANCESC MIRALLES

„Przestań myśleć o tym, co sądzą o tobie inni, a wtedy zaczniesz spokojnie żyć.”

Poprzednia książka z serii opowieści dla dzieci traktująca o wierze w siebie bardzo się nam spodobała („Opowieści dla dzieci, które chcą uwierzyć w siebie”). Chociaż kierowana do czytelników powyżej dziewiątego roku, to jednak i dorośli skorzystali na poznaniu. Podobnie w przypadku „Opowieści dla dzieci, które chcą być odważne”, z przyjemnością i zainteresowaniem czytało się ją w rodzinnym wielopokoleniowym gronie. Trzydzieści pięć opowieści, starannie dobranych pod względem omawianych zagadnień, wiele uświadamiało, silnie inspirowało, dawało sporo materiału do przemyśleń. Suche informacje, nawet niezwykle atrakcyjnie przedstawione, nie miałaby takiej mocy przebicia do świadomości odbiorcy, jak połączone z ciekawymi i dostosowanymi do wieku mini historiami, z życia wziętymi, odwołującymi się do zwykłych wydarzeń w życiu, przywołującymi obrazy codzienności. Najlepiej sprawdziło się czytanie jednej dziennie, wspólne omawianie, poszukiwanie odpowiadających przykładów z własnego życia. Podtytuły wskazywały, z jaką tematyką mieliśmy się zmierzyć, później wciągająca opowiastka, a na koniec zgrabnie podany tekst do przemyślenia.

Wspaniałe motywowanie do stawiania czoła nawet wydawałoby się najtrudniejszym wyzwaniom, traktowania przeszkód i przeciwności jako okazji do nauki i prób, a kryzysu jako szansy, przyjęcia porażek i błędów jako elementu zbierania doświadczenia. Dzięki nim zyskujemy inną perspektywę, dokonujemy korekt, dostosowujemy nowe narzędzia, stajemy się lepsi. Sprzymierzeńcami jest odwaga, pozytywne myślenie, życzliwe nastawienie, aktywne podejście do różnorodnych spraw. Alex Rovira i Francesc Miralles wskazywali kierunki pielęgnowania w sobie siły, mądrości i opanowania, wykształcania umiejętności działania, pokonywania wewnętrznych ograniczeń, przejęcia kontroli nad życiem. Nabieranie odporności psychicznej leży u podstaw świadomego doświadczania, życia w teraźniejszości, ustalenia hierarchii ważności. Zaangażowanie a nie bierność drogą do sukcesu. Kształtując rzeczywistość umacniamy siebie i naszą pozycję, wykorzystujemy potencjał kreatywności i zmysłu obserwacji, odczepiamy się od toksycznej i fałszywej gwarancji bezpieczeństwa. Autorzy sporo miejsca poświęcili zagadnieniom inteligencji emocjonalnej, współpracy i komunikacji, postrzeganiu sercem, zauważaniem, docenianiem i szacunkiem wobec osób, dzięki którym stajemy się lepsi a nasze życie jeszcze bardziej wartościowe.

5/6 - koniecznie przeczytaj z dzieckiem
literatura dziecięca, wiek 9+, premiera 11.10.2023 (2021), twarda okładka, format 18cm x 24cm
176 stron, tłumaczenie Katarzyna Kozioł-Galvis, ilustracje Gemma Capdevila
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu ToTamto. 

KOT, KTÓRY NAUCZAŁ ZEN

JAMES NORBURY

„Kwiaty potrafią zakwitnąć w najbardziej niespodziewanych miejscach.”

Często w książkach adresowanych do młodziutkich odbiorców, także dorosły cudownie się odnajduje, a wspólne pokoleniowe czytanie sprawia wiele frajdy i przyjemności, stanowi doskonały materiał do rozmów o życiu w szerokim i szczegółowym ujęciu. Do takich właśnie przygód należały opowieści z cyklu o Wielkiej Pandzie i Małym Smoku. Przybliżyłam na Bookendorfinie szalenie satysfakcjonujące wrażenia po spotkaniu z „Wielką Pandą i Małym Smokiem” i „Podróżą. Wielka Panda i Mały Smok”. Teraz gorąco zachęcam do sięgnięcia po kolejną podróż tych niezwykłych bohaterów, co prawda jako boczny wątek w historii „Kota, który nauczał zen”, jednak pojawili się. Zdecydowanie warto było poznać ich bliżej, zaprzyjaźnić się, posłuchać, co mają do powiedzenia, podpatrzeć, jak radzą sobie z życiem i obecnymi w nim emocjami. Głównym bohaterem najnowszej książki autora stał się Kot, któremu nie wystarczała zwykła egzystencja w dalekim mieście leżącym na brzegach wielkiej rzeki. Pragnął czegoś więcej, duchowych przeżyć, odpowiedzi na pytania krążące w głowie, odnalezienia sensu życia. W tym celu udał się w daleką podróż przez góry i doliny w poszukiwaniu klonowego lasu, gdzie rosła prastara sosna. To właśnie wśród jej konarów goście odnajdywali spokój i zrozumienie.

W czasie wędrówki Kot napotykał różne zwierzęta, oferował umysłowe wsparcie i zdobytą mądrość. Na znajomości z nim skorzystał szczur, zając, wrona, wilczyca, małpa, żółw, tygrys i kociak. Ale i Kot zaczerpnął garść lekcji ze sztuki kontemplacji. Przekonał się ile znaczy dar przebaczania, chęć uczenia się, docenianie ciszy, kontakt z naturą, odwaga w zmienianiu ciemności w piękno, a strachu w cud. Zrozumiał, że nieszczęścia należy traktować jako wstęp do czegoś wspaniałego, przeszkody jako drogę, nie wolno rezygnować z celebracji chwili, radości trwania w danym momencie, bo nigdy więcej się nie powtórzy, a nade wszystko podążać własną ścieżką i w zgodzie z własnym darem dla świata. Wszystkie drobnostki, które ignorował, były tak naprawdę tym, na co powinien zwracać najbaczniejszą uwagę. Ważną rolę w naszym życiu odgrywają inni, zyskujemy wsłuchując się w nich, okazując miłość, przyjaźń, życzliwość i pomoc, ale również wdzięczność. Starannie wybrane towarzystwo wywołuje to, co najlepsze w nas. James Norbury przygotował prześliczną oprawę graficzną książki, ilustracje do chłonięcia całym sobą, wyjątkowo przemawiające, współtworzyły niezwykły klimat, niektóre wykonane w zgodzie z dawną techniką japońską. Zdecydowanie zachęcam do sięgnięcia po książki autora, fenomenalnie wypełniają czas, podsuwają materiał do refleksji, wywołują pozytywne nastawienie wobec siebie, innych, przyrody i świata. 

5.5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura dziecięca, 176 stron, premiera 08.11.2023, tłumaczenie Aldona Sieradzka-Krupa
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.

JEROZOLIMA DO ZJEDZENIA

BARTEK KIEŻUN

„Jerozolima to miasto mit...”

Ależ to niezwykła podróż, wciąż poznaję jej nowe odsłony, delektuję się nie tylko turystycznym klimatem, ale również kulinarnym wymiarem. Z zainteresowaniem wczytuję się w teksty Bartka Kieżunia, fantastycznie przemawiają, odwołują się do wyobraźni, przenoszą w niepoznany przeze mnie świat. Wydaje się, że niemal mogę dotknąć Jerozolimę, przenieść się tam, poczuć nieustanny gwar, mnogość odcieni, wyrazisty zapach i smak. Uczta dla wszystkich zmysłów. Wędruję głównymi szlakami, podrzędnymi drogami, niepozornymi uliczkami. Zaglądam w dalsze i bliższe wydarzenia historyczne. Spoglądam zarówno na wspaniałe architektoniczne świadectwa przeszłości, jak i na proste budynki. Chwytam obraz doniosłych chwil z przeszłości miasta i zwykłej codzienności mieszkańców zajętych własnymi sprawami. 

Wszystko okraszam poznawaniem przepisów na wyjątkowe i proste śniadania, dania główne i desery. Nieco inne połączenia, mieszanki przypraw, sposoby podania stanowią silny impuls do wypróbowania, przekonania się, czy czasem na stale nie zagoszczą na moim stole. Niektóre potrawy znane, ale kiedy poczyta się o ich przeszłości, powiązanych skojarzeniach i postaciach historycznych, okazuje się, że nabierają dodatkowego wymiaru. Bardziej cieszą i silniej wiążą z unikalnym miastem, mikrokosmosem z pozornie nieprzystającymi do siebie światami. Warto podkreślić bogatą oprawę graficzną, mnogość zdjęć miejsc, osób i przedmiotów. Dzięki nim doskonale odbiera się fascynującą jerozolimską atmosferę. Kuszące zdjęcia dań, na wyciągnięcie ręki, do natychmiastowego posmakowania. Przypadkowo trafiłam na „Jerozolimę do zjedzenia”, ale fantastycznie, że do spotkania doszło. Książka przekonuje stylem narracji, miejskimi opowieściami i rzutami oka na historię. Poprzez kulinarne przepisy stwarza dodatkową okazję do poznania kultury. Zamierzam sięgnąć po inne publikacje autora, a już na pewno po „Italię” i „Ateny”, takie podróże w podwójnym wymiarze szalenie odpowiadają i satysfakcjonują.

5.5/6 - koniecznie przeczytaj
literatura podróżnicza, kulinaria, 304 strony, premiera 25.10.2023
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Buchmann.

NIEPOWSTRZYMANI 2

[PRZEDPREMIEROWO]

DLACZEGO ŚWIAT NIE JEST SPRAWIEDLIWY

YUVAL NOAH HARARI

NIEPOWSTRZYMANI tom 2

„Kiedy miliony ludzi wierzą w złą opowieść, ich sytuacja przypomina uwięzienie w jakimś koszmarze bez możliwości uwolnienia się z niego.”

W pierwszy tom serii zatytułowany „Niepowstrzymani” zagłębiałyśmy się z moimi młodymi czytelnikami z zainteresowaniem, entuzjazmem i uśmiechem. Wynieśliśmy mnóstwo ciekawej wiedzy. Podobne przeżycia towarzyszyły nam w poznawaniu drugiej odsłony „Niepokonani 2”. I tym razem, Yuval Noah Harari sympatycznie dostosował narrację do potrzeb początkujących odkrywców ludzkiej przeszłości w znaczący sposób rzutującej na współczesny wymiar społeczny i kulturowy. Zgrabnie wtrącał humor w opis wydarzeń, procesów i zjawisk. Uwzględniał sporo przyjaznych odniesień dla lepszego zrozumienia, wciągających dialogów reprezentujących omawiane zagadnienia, atrakcyjnych porównań ułatwiających zapamiętanie, wyjaśnień terminów mogących sprawiać trudności. Przejrzyście omawiał tematykę, logicznie prezentował w powiązanych rozdziałach i podrozdziałach, reprezentował ciepły styl mówienia o historii. Młode pokolenie łatwo angażowało się w opowieści, zadawało pytania i poszukiwało odpowiedzi. I ja z przychylnością spoglądałam na to, co już wcześniej było mi znane, odświeżanie wiedzy, nawet w formie ukierunkowanej na młodych odkrywców, miało urok.

Niewątpliwym atutem publikacji okazała się oprawa graficzna. Mnóstwo interesujących ilustracji silnie powiązanych z treścią, wyłapujących to, co najbardziej znaczące i reprezentacyjne, co obrazowo uwidoczni zabawne szczegóły lub trudniejsze pojęcia. Znakomita synchronizacja klimatu panującego w tekście i w rysunkach. Na wewnętrznych stronach okładki zajrzeliśmy do osi czasu historii i mapki wytyczającej główne aspekty omawiane w książce. Spojrzeliśmy na rewolucję agrarną, która zmieniła sposób życia ludzi i postrzeganie świata, jak to się stało, że homo sapiens zaczął kierować zwierzętami, roślinami i wodą, kiedy i na jakich zasadach wytworzyły się zalążki władzy, a także jakie wiązały się z tym niezamierzone krótkofalowe i długofalowe konsekwencje. Poznaliśmy kontynentalne przyporządkowanie roślin, które zmieniły świat. Yuval Noah Harari przeprowadził nas przez klęski głodu i chorób, dziesięć plag rolnictwa. Przyjrzeliśmy się rosnącej potędze wiosek, pierwszym miastom i królestwom, kształtowaniu się zasad własności, wynalezieniu pisma i szkolnictwa, mnożeniu zasad i biurokracji. Zaciekawiło nas przedstawienie umacniania się przez siłę opowieści wiary ludzi w zasady, w tym religijne wierzenia, pieniężną symbolikę, rytuały spajające społeczeństwo. Oczywiście, co wynikało z ukształtowanej sytuacji i natury człowieka, nie zabrakło odniesień do konfliktów, walki i wojen. 

Publikacja sprawdzi się jako prezent nie tylko dla czytelników zainteresowanych historią, ale każdego, kto pragnie lepiej zrozumieć otaczający świat, miejsce jednostki w ludzkiej zbiorowości, znaczenie przeszłych wydarzeń, stopniowej transformacji stylu życia ludzkości. Świadomość i znajomość źródeł i przyczyn zaistniałych zjawisk daje wyraźniejszy wgląd w teraźniejszość i pozwala wybiegać wyobraźnią w przyszłość. Inne opowieści graficzne historyka zaprezentowane na Bookendorfinie to "Sapiens. Narodziny ludzkości" i "Sapiens. Filary cywilizacji".

4.5/6 – warto przeczytać
literatura młodzieżowa, literatura popularnonaukowa, historia, powieść graficzna, 162 strony
premiera 12.12.2023, tłumaczenie Michał Romanek, ilustracje Ricard Zaplana Ruiz
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Literackiemu.

KOLACJA ZE ŚNIADANIEM

PRZEPISY NA IDEALNĄ RANDKĘ

VOLODYMYR TESTARDI

„Gotowanie to namiętność… uczucia… miłość.”

Bardzo ładnie wydana książka, szata graficzna, a zwłaszcza zdjęcia znakomicie skomponowane z przepisami i przekonaniami Volodymyra Testardiego, że zmysł wzroku, obok zmysłu smaku, odkrywa kluczową rolę w radości smakowania zachwycająco skomponowanych i podanych dań. Jak dla mnie, trochę za dużo autopromocyjnych zdjęć autora, ale nie ulega wątpliwości, że dzięki nim intensywniej czuje się klimat publikacji, a i lepiej poznaje oprawę wizerunkową twórcy przepisów na idealną randkę. 

Testardi proponuje mieszankę ukraińskich i włoskich oraz ukraińskich i polskich smaków splecionych nicią miłości, wzajemnym zainteresowaniem dwojga ludzi, okazją do nawiązywania lub utrwalania bliskości. Pieczołowicie przyrządzone potrawy nadają spotkaniu czegoś szczególnego, uroczystego i doniosłego, a zarazem zażyłego i poufałego. Spokojna celebracja tego, co starannie skomponowano i mistrzowsko podano na talerzu, wsparta odpowiednią oprawą muzyczną i filmową, oraz wystrojem pomieszczenia, okazuje się niezapomnianym przeżyciem romantycznym. Widać, że autor entuzjastycznie bawi się łączeniem smaków, które wydawałoby się nie pasują do siebie, ale kiedy łączą się tworzą coś unikalnego i zadziwiającego. Warto podkreślić, że są to przepisy, które każdy z czytelników potrafi przygotować, nie wymagają ani mistrzostwa w kuchni, ani znajomości wszelakich przypraw. Klarownie i przejrzyście rozpisane, wraz z czasem przygotowania i poziomem trudności, wypunktowanymi koniecznymi składnikami, przekonują do wypróbowania własnych sił i zaserwowania efektów. 

Autor podpowiada i doradza, chociażby odnośnie do listy zakupów, przydatnych przedmiotów w kuchni, podaje również zwięzłe wprowadzenie o potrawach. Książka o charakterze kulinarnego poradnika randkowego sprawdzi się na uraczenie siebie i bliskich wyśmienitymi kolacjami, deserami, drinkami i śniadaniami. Na końcu zamieszczony jest indeks składników, wystarczy rzut oka na niego, aby przekonać się, że propozycje pyszności wywołują zachwyt u każdego. Dzięki kodom QR można dotrzeć do dodatkowych materiałów. Zaś oznaczenia dań od strony bezglutenowej, wegańskiej, zawierających orzechy, pomagają wybrać w zgodzie z własnymi upodobaniami. Skuś się przykładowo na glazurowane tofu z nori i awokado, pistacjowe tiramisu, mleczny fenkuł, a może zdecyduj się na makaron z tuńczykiem i sezamem, fondant pistacjowy z mascarpone i malinami, bajgle z jajkiem i orzeźwiającą sałatką, albo przygotuj peperonata z burratą i migdałami, ogórkowy spritz, grzanki z morelą i oliwkami.

4.5/6 – warto przeczytać
kulinaria, 224 strony, premiera 16.10.2023
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Znak Literanova.

CZAS KRWAWEGO KSIĘŻYCA

ZABÓJSTWA OSAGÓW I NARODZINY FBI

DAVID GRANN

„Indianie z plemienia Osagów są już tak bogaci, że coś trzeba z tym zrobić.”

Udane spotkanie z książką. Wciągnęłam się niesamowicie w historię o krwi i złocie, większość materiału była dla mnie nowością. David Grann znakomicie przyłożył się do opracowania reportażu. Byłam pełna podziwu dla nakładu pracy podczas zbierania i przeszukiwania setek źródeł pisanych i ustnych, docierania do niepublikowanych materiałów. Dokumenty, raporty, autopsje, zeznania, akty zgonu, testamenty, rachunki, fotografie, zapisy rozpraw, kroniki historyczne, artykuły prasowe, pamiętniki, listy, ale również bezpośrednie rozmowy. Czułam pierwszorzędne merytoryczne przygotowanie publikacji, wypełniona faktami, czasem nieco chaotycznie, ale zrozumiale przedstawionymi. Tematyka wybrana przez autora nie należała do łatwych, do dziś towarzyszy jej wiele zagadek, tajemnic i sekretów, wciąż skrywa długie mroczne cienie ludzkiej zachłanności i okrucieństwa.

Plemię Osagów zmuszone zostało przez władze w latach siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku do przeniesienia się do rezerwatu w północno-wschodniej Oklahomie (Hominy, Pawhuska, Gray Horse), na surowe kamieniste tereny, w których później odkryto złoża ropy naftowej. Dzięki sprytowi udało się plemieniu zatwierdzić zapis w umowie o odpłatności za wydobywanie na jego terenie cennego surowca. Prawny manewr przyniósł mu krociowe zyski, w latach dwudziestych dwudziestego wieku uważane było za najbogatszych ludzi, ale również śmiertelne zagrożenie. Gorączka bogactwa białego człowieka nie skończyła się dobrze dla Indian. Grann szczegółowo przybliża czytelnikowi osobliwy ciąg pozornie naturalnych śmierci. Dynamicznie rosnąca liczba niewyjaśnionych zgonów świadczyła o spisku na życie bogatych Indian, jednak wielokrotne próby wyjaśnienia nie przynosiły żadnych rezultatów, nawet po zatrudnieniu prywatnych detektywów. Niszczono dowody i fabrykowano nowe, morderstwa popełniano według różnych sposobów, świadkowie praktycznie nie istnieli związani przysięgą milczenia, zaś prasa dopuszczała się konfabulacji i nadinterpretacji.

Autor opisywał niepokojące incydenty i tragedie, dramaty jednostek i grup. Szeroko uwzględniał kontekst geograficzny, polityczny, społeczny i kulturalny. Przymusowa asymilacja i akulturacja, prohibicja i bandytyzm, przestępczość zorganizowaną i mega korupcja na wszystkich poziomach władzy i systemu sprawiedliwości, toksyczny system opieki nad milionowymi majątkami Osedżów i bezwzględny rasizm. Doskonale wiązał ogólną historię z dziejami rodu i losem poszczególnych członków. Dopiero w połowie dziewiętnastego wieku pojawiły się w USA oddziały policji, wcześniej funkcjonowały nieformalne systemy policji obywatelskiej, których cechą charakterystyczną było amatorstwo, co wzmacniało anarchię i chaos. Niewyszkoleni koronerzy i lekarze podatni byli na urok pieniądza. Ciekawie zagłębiałam się w początki tworzenia FBI, charakterystykę szefa J. Edgara Hoovera i przekształcanie Biura Śledczego Wydziału Departamentu Sprawiedliwości w monopolistyczne i nowoczesne siły porządkowe, podniesienie kwalifikacji agentów w zwalczaniu przestępczości, rozwinięcie raczkującej kryminologii, Niestety, także jawne nadużywanie władzy. Sprawę wyjaśnienia masowych morderstw członków plemienia Osagów Hoover powierzono Tomowi Whitemu, dawnemu rangersowi. Wraz ze starannie wybranym zespołem ciężko przebijał się przez nieujawnione tajemnice zabójców amerykańskiej ludności rdzennej. Poznawałam aspekty dociekania prawdy o nikczemnej eliminacji Osagów, przebiegu procesów sądowych oskarżonych, wielopokoleniowej traumy ofiar. Książkę wzbogacały zdjęcia miejsc i osób.

5/6 – koniecznie przeczytaj
literatura faktu, reportaż, 368 stron, premiera 27.09.2023 (2017), tłumaczenie Piotr Grzegorzewski
Tekst powstał w ramach współpracy z DużeKa.pl