PERSKA ZAZDROŚĆ Laila Shukri 71/2016

[PRZEDPREMIEROWO]

"...po osiągnięciu pewnego poziomu bogactwa wkracza się w szczególną przestrzeń, w której wszystko wokół funkcjonuje tylko po to, aby zapewnić przebywającej w niej elicie jak najwięcej komfortu i przyjemności."

Opisywana w powieści z emocjonalnym wydźwiękiem historia Joanny i jej rodziny jest idealnym pretekstem do szerszego spojrzenia na arabski świat, zagrożeń jakie czyhają na kobiety wywodzące się z odmiennych tradycji kulturowych i religijnych. Jest to udana próba wciągnięcia w dyskusję o prawach kobiet w muzułmańskich krajach, uświadamianiu konsekwencji mieszanych wyznaniowo małżeństw, a także perspektyw i wyzwań, z jakimi zmuszone są zmierzyć się ich dzieci. Barwny i przemyślany styl pisania, intrygująca fabuła, ciekawe postaci, dynamiczna akcja i zawarte istotne przekazy społeczne, wszystko to sprawia, że z przyjemnością oddajemy się lekturze.

Autorka z niezwykłą drobiazgowością, pełną znajomością i zrozumieniem tematu, pokazuje nam muzułmańskie i chrześcijańskie różnice mentalne oraz bezpośrednio powiązane z nimi prawdopodobne następstwa, jak niezrozumienie, niedomówienie, narastające uczucie izolacji, osamotnienia, zachwianie rozwoju życia małżeńskiego i rodzinnego. Natychmiast nasuwają się pytania, czy mieszane kulturowo pary nie są w pewien sposób skazane na porażkę, nieuniknione oddalanie się partnerów od siebie? Czyż po chwilowej wielobarwnej fascynacji na powierzchnię nie przebijają się coraz bardziej pastelowe kolory, a codzienność traci swój urok? A może właśnie ta odmienność nie ma aż takiego znaczenia a liczą się przede wszystkim silne i intensywne uczucia przynależące do człowieka niezależnie od źródeł jego pochodzenia i przywiązania do tradycji?

Czytając książkę zostajemy wciągnięci w interesującą fabułę, ciekawy przebieg zdarzeń, który stopniowo przyjmuje coraz bardziej dramatyczny charakter. Początkowo z niedowierzaniem i zdziwieniem obserwujemy wypełniony wszechobecnym przepychem styl życia głównych postaci powieści, jednocześnie przyglądamy się umykaniu i zamieraniu wartości rodzinnych. Następnie akcja bardzo mocno przyspiesza, pojawiają się coraz to nowe intrygujące wątki, zmienia się nastawienie bohaterów do otaczającej ich rzeczywistości. Joanna i Alem są małżeństwem z ponad dwudziestoletnim stażem, ona była stewardessa, obecnie tylko w teorii zajmująca się domem, skupiona głównie na zakupach i plotkach, zaś on bogaty kuwejcki biznesmen przeżywający kryzys wieku średniego. Wydaje się, że uczucia, które ich wcześniej łączyły wypaliły się już, para przechodzi kryzys we wzajemnych relacjach.

Także w życiu ich nastoletnich dzieci nie dzieje się dobrze, najstarszy Nadir ma problemy w szkole i dość roszczeniową postawę odnośnie dóbr materialnych. Sara czuje się niezrozumiana przez ojca, brakuje jej ciepłego kontaktu z matką, podczas gdy ona wyraźnie skłania się w kierunku europejskiego stylu życia, jej młodsza siostra Fatma ulega wpływom propagandy i utopijnym wizjom idealnego świata głoszonym przez Państwo Islamskie. Do końca nie jesteśmy w stanie zrozumieć dlaczego Joanna w tak małym stopniu zaangażowana jest w problemy dzieci, nie interesuje się ich sprawami, podświadomie oddala od siebie wszelkie troski i zmartwienia, a pocieszenie znajduje w alkoholu i złudnym świecie wyjątkowości, elitarności, luksusu i bogactwa. Dopiero silny i niespodziewany wstrząs w udanym i niemal doskonałym życiu sprawia, że kobieta powoli przebudza się z wieloletniego letargu ociężałej nudy, zaczyna walczyć o siebie i rodzinę, ale czy nie jest już za późno? Dlaczego tak trudno wydostać się z pułapek niemal bajkowego świata i wkroczyć do realnej rzeczywistości? Czy Joanna zdoła zapobiec grożącym jej najbliższym i jej samej tragediom i niebezpieczeństwom?

Bardzo spodobało mi się to szczegółowe a jednocześnie interesujące przedstawienie świata arabskich kobiet. Autorka wspomina o zmianach, które przyczyniły się do zdobycia wielu praw przez kobiety, w tym wyborczych, uzyskania paszportu bez zgody mężczyzny, samodzielnych decyzji w zakresie ubioru pań działających w polityce. Przybliża nam arabskie zakazy i paradoksy, przykładowo sprzedaż bielizny damskiej przez mężczyzn, brak pozwolenia na prowadzenie samochodu przez kobiety czy na ich pracę w handlu. Daje czytelnikowi poszerzony zarys wielożeństwa, haremów, małżeństw na przychodne, skazywania kobiet na śmierć za cudzołóstwo, traktowania ich jako bezwartościowych jeśli nie rodzą synów. Porusza zagadnienie prześladowania działaczek walczących przeciwko surowemu prawu sankcjonującemu funkcję męskiego opiekuna, który wyrokuje we wszystkich sprawach dotyczących podległej mu kobiety, jak prawa do nauki, pracy, podróżowania i zamążpójścia.

4/6 - warto przeczytać
literatura piękna

Data premiery: 17.03.2016.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Prószyński i S-ka. :)