POMPEJE

ROBERT HARRIS

„Akwedukt był dziełem Człowieka, lecz przestrzegał praw Natury.”

Nie wiem, czy tak emocjonalnie odebrałabym powieść, gdybym nie odwiedziła Pompei i Herkulanum w ramach wycieczek, poczuła szczególną więź z przeszłością tragicznie umarłych miast, które teraz odżyły za sprawą turystów pragnących zajrzeć wyobraźnią w przeszłość przez odkopane z popiołu ruiny. W siedemdziesiątym dziewiątym roku wulkaniczny żywioł pogrzebał kampańskie miasta, także Stabie, i ich mieszkańców, brutalnie starł z mapy świata, skazał na zapomnienie, lecz jednocześnie utrwalił podczas erupcji warstwami popiołu. 

Robert Harris w ciekawym stylu osadził fabułę podczas czterech dni przed i w trakcie gniewu Wezuwiusza. Nawiązał też do niszczycielskiego trzęsienia ziemi sprzed siedemnastu lat od tej tragedii, zniszczyło ono większą część Pompei. Starannie opisał nie tylko wybuch stratowulkanu, procesy i wydarzenia mu towarzyszące, świadomość społeczną o istocie towarzyszącej im od wieków górze, ale również delikatnie wszedł w uwarunkowania polityczne i kulturowe. Przemycił sporo starożytnych faktów i współczesnych odkryć archeologów, historycznych postaci, zgrabnie wplótł je w intrygę, nadając akcji i postaciom cechy bliskie każdemu człowiekowi. Lekki wątek kryminalny i ukryte pod ziemią tajemnice stworzyły dodatkowe napięcie towarzyszące losom młodego akwariusza, inżyniera imponującego wodociągu Aqua Augusta, próbującego dociec przyczyn awarii. Nawiązania do mitologii ubarwiły historię, lecz zostały powierzchownie potraktowane. 

Powieść szybko się czytało, przyjazny styl narracji, sporo się działo, wartkie następstwo scen, atrakcyjni bohaterowie. Natomiast wątek romantyczny, zwłaszcza finałowa odsłona, nie przekonał. Niepotrzebnie wypłynął i zakończył się w takiej formie, ale zrozumiałe, że część czytelników tego właśnie oczekiwała. Nie była to najlepsza książka autora, jednakże jeśli ktoś lubi starożytne klimaty, wulkaniczne żywioły, archeologiczne ciekawostki, dobrze się w niej odnajdzie, przyjemnie umili czas. Robert Harris stworzył intrygującą trylogię rzymską ("Cycero", "Spisek", "Dyktator"), przekonał do spisków podczas ustalania układu monachijskiego ("Monachium") i alternatywnej europejskiej historii po drugiej wojnie światowej ("Vaterland"), prowokująco zaskoczył podczas wyboru papieża ("Konklawe"), krążył wokół śmierci Józefa Stalina ("Archangielsk"), odkrył sekrety pocisków balistycznych ("V2"), złamał szyfry maszyny wykorzystywanej przez nazistów ("Enigma"), ukazał wymiar kopiowania błędów przeszłości w przygodowej odsłonie ("Drugi sen").

4.5/6 – warto przeczytać
thriller, 318 stron, premiera 09.08.2023, tłumaczenie Andrzej Szulc
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Albatros.