POZDROWIENIA Z WARSZAWY

POLSKI WYWIAD, CIA I WYJĄTKOWY SOJUSZ

JOHN POMFRET

„Jeden szpiegował dla Polski z miłości do przygody. Drugi szpiegował przeciwko Polsce z miłości do Polski.”

Książka napisana we wciągającym stylu, przyjaźnie i przejrzyście, gładko się przez nią przechodzi. Życie i polityka piszą takie scenariusze, że nie brakuje mocnych elementów sensacji i spektakularnych incydentów, zwłaszcza jak obracamy się w szpiegowskim klimacie. W moim odczuciu, publikacja bardziej kierowana do obcokrajowców, osób dopiero zapoznających się z historią Polski, niż do polskiego uczestnika życia społecznego. Wiele informacji z pierwszych stron mediów, oczywiście z uwzględnieniem czasowego czynnika i osłabienia tajności, które każdy, choć trochę interesujący się tym, co dzieje się w kraju nad Wisłą, zna, lub powinien znać. 

John Pomfret zrozumiale prezentuje historyczny materiał. Zgrabnie odsłania kulisy pracy polskiego wywiadu, powstawania i przyjmowanych ideologicznych barw, wychodzenia z przeszłości zimnej wojny, transformacji służb specjalnych, tworzenia UOP, organizacji GROMu, zacieśniania więzi ścisłej współpracy z amerykańską stroną, wspólnego działania wywiadowczego Polski i USA. Liczne misje przyjmujące ryzykowne i niebezpieczne tony, jak ratowanie sześciu Amerykanów z Iraku przez polskich agentów, zezwolenie na tajne więzienie CIA na terenie Polski, czy obecność Polaków podczas wojny z Irakiem. To również przedstawienie drogi wejścia Polski do NATO. Oczywiście, sporo z polityki wewnętrznej Polski. I w tym ostatnim aspekcie, wyraźnie widać jednokierunkową interpretację rzeczywistości dokonywaną przez autora, subiektywną ocenę wydarzeń, dość powierzchowne i uproszczone ilustrowanie zależności. Tym niemniej, ciekawie jest zobaczyć Polskę niejako z zewnątrz, oczami obcokrajowca, wcześniejszymi obrazami rywalizacji, zmian i i zwrotu w stronę współpracy Warszawy i Waszyngtonu. Opis autentycznych historii szpiegowskich i osób odgrywających znaczącą rolę działa na wyobraźnię, ale także pomaga lepiej zrozumieć świat polskiej polityki i złożone międzynarodowe zależności.

4/6 – warto przeczytać
literatura faktu, 350 stron, premiera 23.03.2022 (2021), tłumaczenie Łukasz Müller
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Znak Literanova.