wtorek, 19 września 2023

O CZASIE

[PRZEDPREMIEROWO]

HISTORIA CYWILIZACJI W DWUNASTU ZEGARACH

DAVID ROONEY

„Jeśli uznać zegar za awatara czasu zachodniego, to dzwon był jego wzmacniaczem.” Giordano Nanni

Przyjemna i interesująca wędrówka szlakiem historii z perspektywy dwunastu zegarów. Wiele dowiedziałam się z książki, sporo wiedzy odświeżyłam, wciągnęłam się w zawartość. David Rooney potrafił przykuć uwagę, przyjazny styl narracji, spora szczegółowość opisów, zajmujące tropy do rozważań o ludzkości i powtarzalności cyklu życia cywilizacji. Interesujące spojrzenie na symbolikę różnorodnych zegarów, od starożytności po współczesność, a nawet wybiegnięcie myślą za pięć tysiącleci. Autor wyszedł z założenia, że historia zegarów to tak naprawdę historia cywilizacji, gdyż opowieść o mierzeniu czasu jest opowieścią o nas samych, przełomowych i burzliwych chwilach na przestrzeni dziejów. We wszystkich epokach ludzie wytwarzali zegary z myślą o realizacji jakiegoś celu, szerszego niż tylko odmierzanie czasu.

Ukazuje wykorzystanie codziennego odmierzania czasu na potrzeby polityczne, umocnienia władzy zapewniającej, że gwarantuje lepszą przyszłość, propagandy, podkreślenia obywatelskiej dumy, poświadczenia przynależności lokalnej, ukazania dominacji militarnej, blasku zwycięstwa, ekspansji morskiej, budowania imperiów, proklamacji ujarzmienia obcej kultury. Czas używany jako oręż na całym świecie i narzędzie sprawowania kontroli, w tym moralnej. Zegary w czasach pokoju i wojny. Narzędzia wprowadzenia ładu i stabilności w świecie burzliwego chaosu. Również na potrzeby kultu religijnego. Widowiskowe wizje wiary obrazują boską mądrość, panowanie i wszechmoc Boga na ziemi, wagę pośrednictwa duchownych. Postrzeganie ścierania się dobra i zła, w którym stawką jest ludzka cnota umiarkowania. Klepsydra stała się symbolem śmierci. To także przedstawienie mechanicznego obrazu wszechświata i siły poruszającej niebiosa. 

Rooney ciekawie ukazał jak zegary coraz szerzej i głębiej przenikały do ogółu społeczeństwa, miejsca pracy i domu, jak podporządkowaliśmy życie rytmowi odmierzania czasu w dzień i w nocy, skąd wzięła się koncepcja niemarnowania czasu, krótkotrwałości i skończoności życia, myśl, że czas to pieniądz, czyli przełożenie na kapitalistyczne potrzeby ekonomicznej władzy i zysku, wydajności masowej produkcji, funkcjonowania giełdy papierów wartościowych. Pojawiła się konieczność synchronizacji i większej precyzji zegarów. Olbrzymie czasomierze umieszczone wysoko na wieżach i budowlach publicznych, centrach miast i przy skrzyżowaniu głównych dróg, dworcach kolejowych i siedzibach banków. Na końcu publikacji zamieszczono przydatny indeks i wybrane źródła. Inne książki z serii bo.wiem (w odsłonie Mundus) przybliżone na Bookendorfinie: „Notre Dame”, "Sprzedam dinozaura", "Lizbona: Królowa Mórz", "Na zawsze w lodzie", "Biblioteka w oblężonym mieście", "Kolekcjoner porzuconych dusz", "Farmaceuta z Auschwitz", "Ziemia dyktatorów", "Śmierć w lesie deszczowym", "Koń doskonały", "Za milion lat od dzisiaj. O śladach, jakie zostawimy".

5/6 - koniecznie przeczytaj
reportaż, 320 stron, premiera 20.09.2023 (2021), tłumaczenie Aleksandra Czwojdrak
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

12 komentarzy:

  1. Książka ukazująca znaczenie czasu i jego wykorzystania przez ludzkość, to świetna lektura i temat do rozważań o czasie jako kontroli nad człowiekiem...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też myślę, że będzie to bardzo udane wydanie.

      Usuń
  2. Czas jako zjawisko bardzo mnie fascynuje, więc proponowana książka jest w sam raz dla mnie. Dziękuję za polecenie.

    OdpowiedzUsuń
  3. Czas ma szczególną wartość, ciekawy temat chętnie przeczytam książkę

    OdpowiedzUsuń
  4. Dobrze, że jest już premiera. Będę chciała się z nią zapoznać.

    OdpowiedzUsuń
  5. Myślę, że jest to bardzo ciekawy temat, nie wiedziałam, że powstają takie książki. Chętnie przyjrzę się bliżej :)

    OdpowiedzUsuń
  6. ten reportaż podsunę mojemu mężowi, on ostatnio sięga po ten gatunek :)
    dobrego dnia dyedblonde

    OdpowiedzUsuń
  7. Nie mówię nie, tym bardziej, że książka podejmuje ciekawą tematykę.

    OdpowiedzUsuń
  8. Nie czytam reportaży, ale wiem kogo akurat ten może zainteresować.

    OdpowiedzUsuń
  9. Chętnie obejrzałabym program na temat czasu i zegarów, czytać na ten temat nie mam ochoty

    Anszpi

    OdpowiedzUsuń
  10. To zdecydowanie nie jest książka dla mnie, ale wiem, komu może się spodobać, więc puszczam ten wpis dalej ;)

    OdpowiedzUsuń
  11. Interesujący temat i jestem ciekawa, jakby mi się czytało taka książkę. Będę miała na uwadze.

    OdpowiedzUsuń