RÓJ HELLSTROMA

FRANK HERBERT

"Spośród miliardów stworzeń żyjących na Ziemi tylko człowiek zastanawia się nad swoim istnieniem... jest on niezdolny do pogodzenia się z tym, że jedynym celem życia jest samo życie."

Powieść nie zestarzała się, liczy pół wieku i nadal magnetycznie wciąga w swój świat. Małe drobinki kurzu, osadzające się na fabule, odbijają echa ówczesnej sytuacji politycznej, ale również zawierają odniesienia do współczesnych konfliktów, w które ludzkość wikła się, nie patrzy na historię, nie wyciąga wniosków, nieustannie dąży do samozagłady. 

Frank Herbert, zainspirowany oscarowym filmem "Kronika Hellstroma", zbiera w zgrabnie układającej się powieści, gigantyczny materiał do refleksji. Można podejść do historii z wielu ujęć filozoficznych, skoncentrować się na wybranych zagadnieniach, lub podążać tropem sensacji z dreszczykiem. Od czytelnika zależy jak mocno i w jakich sferach zaangażuje się, czego w danym momencie potrzebuje, co sprawia największą przyjemność. Wysoko cenię książki, które satysfakcjonują podczas pierwszego czytania i jednocześnie otwierają drzwi do intelektualnej rozrywki przy powtórnych spotkaniach. Wolność jednostki a dobro grupy, prawo do samostanowienia a podporządkowanie systemowi, udział w decyzjach wspólnoty a odgrywanie roli zwykłego robotnika, naturalny pomysł na cywilizację a utopijne naśladownictwo innego gatunku.

Gdzieś na północno-wschodnim Oregonie, w tysiąc osiemset siedemdziesiątym szóstym roku, rozpoczyna się ambitny projekt budowy tajnego Ula, podziemnego miasta wykorzystującego labirynt naturalnych jaskiń. Po kilkunastu dekadach miejsce kipi życiem i przyciąga uwagę tajemniczej Agencji. Doktor Nils Hellstrom, ekolog, entomolog, producent dokumentalnych filmów o owadach, zarządza Ulem i bezwzględnie chroni go przed okiem ludzi z Zewnątrz. Nic nie może zaszkodzić funkcjonowaniu wspólnocie opartej na wzorcach typowych dla rojów owadów. Również zagrożenie z wewnątrz. Jednak świadomość wzajemnej identyczności osiąga punkt kulminacyjny, część członków wspólnoty wyczuwa, że przyszedł czas na rozłam, wyjście z Ula i założenie nowej rodziny roju gatunku ludzkiego. Zamknięta przestrzeń przepełnia mieszanka buzujących hormonów, niewiele potrzeba, aby wybuchły instynkty i czyny, nad którymi trudno zapanować.

Scenariusz zdarzeń poznajemy od strony Nilsa Hellstroma i członków Agencji przeprowadzającej szpiegowską akcję na temat Ula, od subtelnej obserwacji, przez jawne działania, do nieuniknionej konfrontacji. Obie strony nie przebierają w środkach, powołują się na nadrzędne racje, wskazują na wyższość ich celów strategicznych. Przechwytujemy kontrastowe wartości i uzasadnienia, naprzemiennie zagłębiamy się w hermetyczny świat i zewnętrzne niebezpieczeństwo. Narracja przyjaźnie prowadzi po stronach powieści, tempo dynamizuje się w miarę przerzucanych kartek, intryga zagęszcza, a zakończenie w pełni satysfakcjonuje. Rozdziały poprzedzają wyrywki z pamiętników historii Ula, mądrości z podręcznika założycielki, fragmenty notatek Hellstroma, części dokumentów Agencji, przytoczenia materiałów prasowych. Tworzą szczególny klimat, podkreślają eksperymentalne podejście do osobliwego wariantu walki o przetrwanie ludzkości, wzmacniają wrażenie obecności w społeczności podlegającej własnym prawom ewolucji.

Inne tytuły z serii „Wehikuł czasu”, klasyki science fiction, przybliżone na Bookendorfinie to: "Kwestia sumienia", "Ostatni brzeg", "Człowiek do przeróbki", "My", "Gdzie dawniej śpiewał ptak", "Gwiazdy moim przeznaczeniem", "Drzwi do lata", "Wieczna wojna", "Cieplarnia", "Przestrzeni! Przestrzeni!", "Non stop", "Aleja potępienia", "Kwiaty dla Algernoma", "Koniec dzieciństwa", "Hiob. Komedia sprawiedliwości". Zapraszam też po wrażenia o cyklu "Kroniki Diuny" ("Diuna", "Mesjasz Diuny", "Dzieci Diuny", "Bóg Imperator Diuny", "Heretycy Diuny", "Kapitularz Diuną").

5/6 - koniecznie przeczytaj
science fiction, klasyka, 400 stron, premiera 27.04.2021 (1972), tłumaczenie Andrzej Jankowski
Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Rebis.